KPN, Vodafone, T-Mobile en Tele2 gedaagd om 'gratis' mobieltjes

De Hoge Raad oordeelde in 2014 dat het verstrekken van een mobiele telefoon bij een abonnement in feite een verkapte lening en koop op afbetaling is. Dat betekent dat allerlei strenge regels van de Wet op het Financieel Toezicht (Wft) zouden moeten gelden.

Later oordeelde 's lands hoogste rechter dat consumenten recht op schadevergoeding hebben. Ze kunnen hun contract ontbinden en hun mobieltje terugsturen.  Inmiddels is de wet gewijzigd en gelden inderdaad strengere regels. Zo krijgen consumenten sinds een jaar een BKR-registratie als ze abonnement nemen met een smartphone boven de 250 euro.

Consumentenbond eist nu compensatie omdat KPN, Vodafone, T-Mobile en Tele2 jarenlang Nederlanders jaren niet juist hebben geïnformeerd. Potentieel gaat het om grote getallen en bedragen: sinds de eeuwwisseling zijn naar schatting 10 tot 20 miljoen toestellen op deze wijze verkocht. 

De kwestie heeft al tot meerdere individuele rechtszaken geleid, waarin de rechter bepaalde dat providers de destijds geldende nieuwwaarde van een teruggestuurde mobiel dienen te vergoeden. Nu wil de Consumentenbond door de rechtbank laten verklaren dat al deze contracten deels vernietigbaar zijn. Dat zou volgens de bond de weg vrij maken voor een collectieve compensatieregeling.

Afgelopen tijd zijn Vodafone, T-Mobile en Tele2 door de Consumentenbond gedagvaard. Daar komt KPN nu bij. Met die provider sprak de belangenclub afgelopen jaar over een compensatieregeling, maar die gesprekken liepen tot niets uit.

De Consumentenbond start een collectieve procedure. ,,De providers handelden jarenlang in strijd met de regels en willen vervolgens de consequenties niet aanvaarden," zegt voorzitter Bart Combée.

Naast de Consumentenbond proberen ook twee stichtingen -  ConsumentenClaim en ConTel - schadevergoeding los te krijgen. Bij stichting ConsumentenClaim hebben zich ruim 30.000 mensen aangesloten, waarbij velen minstens twee abonnementen bij providers hadden. ,,Wij kiezen voor individuele procedures," vertelt voorzitter Stef Smit.

Afhankelijk van het type telefoon zegt ConsumentenClaim dat klanten tot wel 400-500 euro per abonnement kunnen claimen. Onlangs boekte de stichting een succesje en voldeed Vodafone aan een vordering van ConsumentenClaim. ,,Dat ging om duizend euro plus bijkomende kosten." 

Consumenten-Claim, dat de actie van de Consumentenbond zegt te ondersteunen, heeft verder proefprocedures tegen T-Mobile en Tele2 lopen. Als die gunstig uitvallen wil de stichting op grote schaal processen gaan voeren.

Onduidelijk
Hoeveel gedupeerde (ex)klanten precies een schadevergoeding gaan krijgen als de Consumentenbond wint en hoe hoog die compensatie is, is voorlopig onduidelijk. ,,Het zou de sector sieren als ze zelf met een passende regeling zou zijn gekomen, maar kennelijk zijn er lange en kostbare procedures nodig om te voorkomen dat gedupeerden met lege handen blijven staan'', aldus Consumentenbond-directeur Combée.

KPN laat in een reactie weten dat de zaak zich niet leent voor een collectieve compensatie ,,omdat in de tijd dat dit speelde een breed scala aan abonnementen is afgesloten. Deze zijn ook in de loop van de tijd gewijzigd." 

Het telecombedrijf zegt echter graag het gesprek aan te gaan met gedupeerde klanten om tot een regeling te komen, als zij zich melden.

Op de vraag of KPN bij een eventuele collectieve regeling ook zogeheten niet-klagers moet compenseren, ging een woordvoerder niet in.