Facebook wil iedereen blijven volgen: 'Dat is een verloren zaak'

Afgelopen vrijdag stelde de Brusselse rechter de Privacycommissie, vergelijkbaar met de Autoriteit Persoonsgegevens in Nederland, in het gelijk. Facebook moet alle gegevens die van niet-gebruikers zijn verzameld vernietigen, anders loopt de boete op tot maximaal 100 miljoen euro. Al sinds 2012 verzamelt de sociale netwerksite deze data, door cookies te plaatsen zoals de bekende 'vind ik leuk'-knop en een voor mensen onzichtbare pixel. Door een cookie is iemand overal op internet te volgen.

Facebook gaat tegen de uitspraak in hoger beroep, omdat de cookies 'standaard in de sector' zouden zijn. Voor privacy-experts is het klip en klaar: dit gaat de social media-gigant verliezen. Europarlementariër Sophie in 't Veld van D66 begrijpt het hoger beroep tegen de uitspraak niet. ,,Dat is echt een verloren zaak. Ze hebben duidelijk regels overtreden: ze verzamelden data van mensen die nooit toestemming hebben gegeven.”

Ook komt er nieuwe Europese wetgeving aan, die Facebook op het gebied van dataverzameling überhaupt behoorlijk inperkt. Daarom is volgens Hans de Zwart van privacybelangenorganisatie Bits of Freedom een Nederlandse gang naar de rechter op dit moment niet handig. ,,In mei wordt de nieuwe Europese privacywetgeving ingevoerd, die al veel strengere regels stelt aan dataverzameling door bedrijven. De dataverzameling waarvoor Facebook is veroordeeld, valt hier ook onder."

De Europese regels zijn volgens De Zwart bijvoorbeeld een stuk strenger over transparantie. ,,Bedrijven komen niet meer weg met pagina's vol kleine lettertjes, en ze moeten heel duidelijk zijn over de manier waarop ze je volgen. Zonder duidelijke toestemming een onzichtbare pixel plaatsen, mag niet meer."

In theorie is de privacy hiermee goed gewaarborgd, maar De Zwart houdt rekening met een andere praktijk. ,,We moeten nog zien hoe de regels gehandhaafd worden, en rekening houden met bedrijven die de mazen in de wet gaan opzoeken. Toch verwachten we veel van de wet."

Was de Belgische rechtszaak dan voor niets? De Zwart denkt van niet. ,,Veel mensen weten niet dat hun gegevens zo worden verzameld, doordat het totaal niet transparant is. Deze zaak creëert aandacht voor het onderwerp, en legt een groot probleem bloot. Bovendien sijpelen de effecten van zo'n uitspraak vaak door in andere landen."

Ook volgens In 't Veld is de zaak hoe dan ook positief voor de privacy van burgers. ,,Het heeft allemaal invloed op onze privacycultuur in Europa én wereldwijd, en laat zien hoe ver we al zijn gekomen. In 2004 werd ik nog meewarig aangekeken als ik over privacy begon, maar inmiddels merk ik dat bijna iedereen wel begrijpt waarom het belangrijk is.”

Voor de wetgeving is de Belgische uitspraak volgens In ’t Veld ook goed nieuws. ,,Rechtszaken als deze dragen bij aan het vormen van de wet. Je kunt immers nooit alle mogelijke situaties in wetgeving benoemen. Doordat een rechter zich uitspreekt tegen bepaalde privacyschendingen, kan hier bij nieuwe rechtszaken op worden teruggegrepen."