Zuid-Afrika zet leger in vanwege rellen na opsluiting Zuma

De militairen worden naar de provincies KwaZulu-Natal en Gauteng, waarin de grote stad Johannesburg ligt, gestuurd. De rellen zouden verergeren doordat het Constitutionele Hof zich vandaag boog over het verzoek van de ex-president om zijn veroordeling tot 15 maanden cel wegens het niet verschijnen voor de rechter in te trekken. Zijn advocaten verwezen naar een wetsregel die zegt dat een vonnis kan worden heroverwogen als de uitspraak werd gedaan in afwezigheid van de betrokken persoon. Het Grondwettelijk Hof velde nog geen oordeel over de zaak. Volgens juridische experts zijn Zuma's kansen klein. 

,,Het leger maakt zich klaar om de politie te kunnen ondersteunen in die provincies. Om de onlusten te doen stoppen”, laat het leger weten in een verklaring. ,,Hoe lang deze inzet nodig is en met hoeveel soldaten dit zal zijn, wordt nog bekeken.”

De onlusten begonnen donderdag. In Gauteng raakten achthonderd mensen slaags met agenten. Volgens de politie maken criminelen gebruik van de onvrede en boosheid om te plunderen en te vernielen. Op video's van lokale tv-zenders is vandaag te zien hoe een winkelcentrum in Pietermaritzburg in lichterlaaie staat. Vlakbij is een snelweg afgesloten, om meer geweld tegen te gaan. Ook in Vosloorus waren er rellen in een winkelcentrum. Ook zijn auto’s en gebouwen in brand gestoken. De inlichtingendienst NatJoints laat weten dat er in Gauteng vier lichamen zijn gevonden. Twee van hen hebben schotwonden. Twee andere doden zijn in KwaZulu-Natal, de provincie waar Zuma vandaan komt, aangetroffen. 

Ingrijpen wordt lastig omdat militaire confrontaties uitgelegd kunnen worden door Zuma en diens aanhangers als dat zij slachtoffer zijn van het nieuwe politieke bewind van zijn opvolger, president Cyril Ramaphosa. Die erkende zondag dat mensen momenteel ‘gekwetst en boos’ zijn, maar zei ook dat geweld niet was gerechtvaardigd. De politicus waarschuwde dat relschoppers zullen worden vervolgd.

De 79-jarige Zuma meldde zich woensdagavond met grote tegenzin bij de politie om zijn gevangenisstraf van 15 maanden uit te zitten. Hij wilde zich aanvankelijk niet melden bij de autoriteiten, omdat hij ontkent schuldig te zijn. Het hof veroordeelde de ex-president eind vorige maand tot die celstraf, omdat hij weigerde te getuigen voor een onderzoekscommissie naar de corruptie onder zijn negen jaar durende presidentschap. 

Vorig jaar kwam Zuma aanvankelijk nog wel één keer opdagen voor de commissie, maar na die eerste keer beschuldigde hij de voorzitter ervan bevooroordeeld te zijn. Eerder dit jaar weigerde de ex-president om opnieuw voor de commissie te verschijnen. Overigens werd de commissie ooit door Zuma zelf opgezet, nadat hij als president door de corruptieschandalen steeds verder onder druk was komen te staan.

Zuma zou tijdens zijn presidentschap onder meer lucratieve deals hebben gesloten met bevriende zakenmensen. Zij mochten naar verluidt soms zelfs kiezen welke ministers Zuma in zijn kabinet benoemde. Volgens schattingen zou er 35 miljard dollar (29,5 miljard euro) aan overheidsgeld zijn weggesluisd. Zuma ontkent de beschuldigen en claimt dat hij niets verkeerds heeft gedaan. 

Bekijk al onze belangrijkste nieuwsvideo's in deze playlist.