Zelenski wordt in Brussel onthaald als een rockster: ‘Iedereen wil hem ontmoeten’

Zelenski zou om tien uur het Europees Parlement toespreken en zich daarna om half elf bij de regeringsleiders voegen die daar een eerder geplande speciale top beleggen over migratie en over het Europese vestigingsklimaat voor bedrijven. De top zou vervolgens ook twee uur worden onderbroken zodat de leiders ook onderling of in kleine groepjes met hem zouden kunnen praten. ,,Wat wil je, iedereen wil Zelenski ontmoeten en Zelenski wil iedereen ontmoeten”, zei een Europese diplomaat. En het tijdschema liep al vanaf het begin van de ochtend in de war.

De Oekraïense president is sinds woensdag op een verrassingstournee door Europa om de oorlog tegen zijn land op de politieke agenda te houden en om extra militaire steun te vragen, in het bijzonder in de vorm van gevechtsvliegtuigen en langeafstandswapens. Woensdag bezocht hij Londen en Parijs.

In zijn ongeveer vijftien minuten durende toespraak tot het Europees Parlement noemde Zelenski de wapens niet. Hij herhaalde zijn boodschap dat Rusland een oorlog voert tegen de Europese manier van leven en riep een ieder op zich daartegen te verzetten. Als u wilt dat de Europese manier van leven niet valt, zorg dan dat Oekraïne niet valt, zei hij. Hij sprak deze keer in het Oekraïens, niet in het Engels. Dat deed iets af aan het effect, want de tolk had er veel moeite mee. Desalniettemin kreeg hij niet alleen vooraf en achteraf maar ook tussendoor staande ovaties. Direct na zijn toespraak hielden hij en parlementsvoorzitter Roberta Metsola een Europese vlag omhoog en klonken achtereenvolgens het Oekraïense volkslied en de Europese hymne.

Tekst gaat verder onder foto

Tijdens zijn trip door Europa werd eens te meer duidelijk welke rocksterstatus de Oekraïense president heeft en hoe vaardig hij daarmee omgaat. Zo ontmoette hij woensdag in Londen de nieuwbakken premier Sunak voor het eerst maar hij noemde hem voortdurend ‘mijn vriend Rishi’. Groot-Brittannië staat vooraan als het om leveren van wapens aan Oekraïne gaat. Emmanuel Macron van Frankrijk was zijn volgende stop en met hem reisde hij donderdagmorgen per vliegtuig mee naar Brussel. Details over het schema van de Oekraïense president worden niet bekendgemaakt, maar dát maakte het Elysée toch wel bekend. De Duitse bondskanselier Scholz, de man die zo lang aarzelde over de levering van in Duitsland gefabriceerde Leopard tanks, moest dan weer zelf naar Parijs reizen om zich woensdagavond bij Macron en Zelenski te voegen.

Bij Zelenski's aankomst in Brussel stonden onderaan de vliegtuigtrap een stoet aan hoogwaardigheidsbekleders te wachten, onder wie Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie en Alexander de Croo, premier van België. Allemaal leiders die toen al op de Europese top aanwezig hadden moeten zijn. Charles Michel was de eerste die de foto tweette: ‘Welcome home, welcome to the EU, president Zelenski.’

Tekst gaat verder onder foto

De intocht in Brussel en de toespraak in het parlement werden live uitgezonden op de VRT, de Vlaamse publieke omroep.

Zelenski heeft al vele parlementen ter wereld toegesproken, het Europese al twee keer en de Europese top van regeringsleiders zelfs élke keer sinds het begin van de oorlog op 24 februari, maar deze Europese tournee is wel nieuw. Het is zijn eerste buitenlandse reis sinds zijn bezoek aan Washington in december, en dat was zijn eerste trip buiten zijn land sinds het begin van de Russische invasie.

Zelenski hoopt zo de oorlog hoog op de Westerse agenda houden. De aandacht kan na een jaar verslappen. Zoals het in Brussel veelgelezen online platform Politico donderdagmorgen schreef: ,,De normale gang van zaken is al bijna weer terug. Leiders zijn weer aan het kissebissen over – laten we eerlijk zijn – in wezen geprivilegieerde problemen, zoals wijzigingen in EU-subsidieregels of een vruchteloos debat over de vraag over de vraag of hekken om migranten tegen te houden worden betaald door de EU of uit de nationale begrotingen.”

Zijn tweede doel is zeker zo dringend: wapens. ,,We zijn in oorlog en we hebben heel weinig tijd. Ik heb het over weken en maanden die voor ons liggen, ik heb het over de wapens die nodig zijn om vrede te krijgen’, zei hij in Parijs. In Londen gaf hij ten overstaan van het hele politieke establishment dat zich had verzameld een pilotenhelm kado die hem door een Oekraïense gevechtsvlieger was meegeven: ‘Wij hebben vrijheid, geef ons vleugels om die te verdedigen’, zou die erop hebben geschreven.

Tekst gaat verder onder foto

De eerste tastbare resultaten lieten zich al wel zien. De Britten zullen Oekraïense piloten trainen om in Westerse gevechtsvliegtuigen te vliegen, zo beloofde Downingstreet. Roberta Metsola zei woensdag in haar welkomstwoord dat de EU-landen snel de levering van gevechtsvliegtuigen en langeafstandswapen ‘moeten overwegen’.

En dan is er de symboliek. Al het gedrang van hoogwaardigheidsbekleders om hem heen, al die die fotomomenten, ook die met koning Charles, kan Zelenski gebruiken om de wereld te tonen welke bondgenoten Oekraïne heeft.

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: