Rusland wil Donbas ‘bevrijden’, niet ‘annexeren’, en vrouwen Azovstal-militairen snakken naar contact

In een interview met de Franse zender TF1 heeft de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov gezegd dat de ‘bevrijding’ van de Donbas een ‘absolute voorwaarde’ is voor zijn land. In die regio is het Russische leger al weken bezig met een groot offensief. Daar liggen onder meer de separatistische ‘volksrepublieken’ Donetsk en Loehansk, die zich in 2014 hebben afgescheiden van Oekraïne. Ze zijn door Moskou erkend als onafhankelijke staten. ,,Ons doel is, natuurlijk, om het Oekraïense leger uit het gebied te verdrijven. Als inwoners van andere gebieden in Oekraïne hun banden met Rusland ook niet willen verbreken, dan is dat hun eigen beslissing.” 

Hij ontkent dat de Russen de Donbas willen annexeren. ,,Daar gaat het niet om. Dit is een militaire operatie op verzoek van de soevereine volksrepublieken Donetsk en Loehansk. Wij helpen hen de bevolking te verdedigen en hun territoriale integriteit te herstellen. Dit doen wij op basis van artikel 51 van het VN-Verdrag, dat het recht op individuele en collectieve zelfverdediging waarborgt.”

Lavrov houdt verder nog steeds vol dat de invasie, die begon op 24 februari, bedoeld is om Oekraïne te ‘demilitariseren’. Ook zei hij nogmaals dat Rusland een eind wil maken aan het ‘neonaziregime’ in het buurland. De minister ontkent in het interview de geruchten dat Vladimir Poetin ziek is. Volgens hem verschijnt de president regelmatig in het openbaar en ‘iedereen kan dan zien dat hij niks mankeert’. Een hardnekkig gerucht is dat Poetin lijdt aan de ziekte van Parkinson. De Russische leider wordt in oktober 70 jaar. 

Terwijl dagelijkse beelden uit de al meer dan drie maanden durende oorlog anders doen vermoeden, benadrukt Lavrov dat de Russische troepen ‘uitdrukkelijk het bevel hebben gekregen om aanvallen uit te voeren op niet-civiele doelen’. Volgens cijfers van de Verenigde Naties zijn er tot nu toe zeker 4031 burgers omgekomen en 4735 verwond. Hele steden en dorpen zijn in puin geschoten. Meer dan veertien miljoen mensen hebben hun huis moeten ontvluchten, deels naar andere delen van het land, deels naar het buitenland.

In een interview met de Amerikaanse zender CNN zeggen drie vrouwen van soldaten die hebben gevochten in de Azovstal-fabriek in Marioepol dat ze nog steeds weinig tot niets van hun mannen gehoord hebben. De verdedigers hebben zich anderhalve week geleden na een langdurig Russisch beleg overgegeven, en zijn toen afgevoerd naar een onbekende bestemming. ,,Ik heb mijn man de laatste tijd niet gesproken en ik heb ook geen informatie over hem gekregen”, zegt Anna Ivleva. Haar echtgenoot Anton raakte zwaargewond tijdens de gevechten. ,,De laatste keer dat we elkaar spraken was op 13 april. Daarna kreeg ik steeds berichtjes van zijn kameraden dat hij nog steeds in leven was.”

Volgens Ivleva is er wel contact geweest met de Oekraïense regering. Die had echter ‘geen informatie’ over waar en onder welke omstandigheden de krijgsgevangen worden vastgehouden. Ze hoopt dat haar man nog steeds leeft. ,,Wij, de families, vrouwen en moeders van de mariniers, zijn voortdurend met elkaar in contact. Elk snippertje nieuws wisselen we uit.” 

Volgens de Russen hebben zich in Marioepol meer dan tweeduizend Oekraïense soldaten overgegeven. Omdat Russische propaganda ze consequent heeft neergezet als ‘neonazi’s’ bestaan er grote zorgen over de manier waarop ze wellicht worden behandeld. Ook wordt gevreesd dat ze terecht moeten staan voor oorlogsmisdaden.  

Een andere vrouw zegt tegen CNN dat ze helemaal geen bericht heeft ontvangen over haar vriend, ook een marinier. ,,De laatste keer dat we elkaar spraken was op 11 mei. Zijn moeder heeft alleen van het Rode Kruis gehoord dat hij nog leeft, maar ik weet niet meer precies wanneer dat was.” Een derde vrouw zegt dat ze na de overgave een telefoontje heeft gekregen van haar man. Die zei toen dat ze werden vastgehouden in een stad ergens in de regio Donetsk. ,,Hij klonk kalm en vol vertrouwen. Hij zei dat de omstandigheden in orde waren en dat ze in de toekomst misschien wat pakketjes mochten ontvangen.”

De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft gisteren een bezoek gebracht aan Charkov, de tweede stad van het land. Het was de eerste keer sinds het begin van de oorlog dat hij zich buiten de hoofdstad Kiev waagde. Charkov werd in de eerste weken voortdurend bestookt door Russische artillerie en vliegtuigen. De laatste weken is het er rustig, al worden er wel weer beschietingen gemeld. ,,De stad heeft zwaar geleden onder de bezetters”, zei Zelenski. ,,Aan de zwarte, half kapotgeschoten gebouwen kun je zien van welke kant de stad is beschoten, uit het oosten en het noorden. Rusland heeft niet alleen de slag om Charkov, de slag om Kiev en het noorden van ons land verloren, maar ook haar eigen toekomst en de culturele banden met de vrije wereld.”

De president maakte bekend dat hij het hoofd van de regionale veiligheidsdienst SBU de laan uit heeft gestuurd. Die zou niet de stad hebben beschermd, maar ‘vooral zichzelf’. Volgens Zelenski wordt een derde van de regio Charkov nog bezet door de Russen. Over de nog altijd voortdurende strijd in de aangrenzende Donbas-regio zei hij dat 90 procent van de huizen in de stad Sjevjerodonetsk is verwoest. ,,De verovering van Sjevjerodonetsk is belangrijk voor de bezetters. Het maakt ze niets uit hoeveel levens het kost voordat ze daar de Russische vlag kunnen planten.”

Bekijk hier onze video’s over de oorlog in Oekraïne: