Oorlog, armoede en aardbeving: in het noordwesten van Syrië stapelen de rampen zich op

Foto’s en video’s uit het gebied geven een idee van de ontberingen na een nacht van vrieskou en regen die er nog eens overheen kwamen. De medische situatie hier is erbarmelijk, volgens de Witte Helmen, de Syrische burgerbescherming die werkt in gebieden die niet onder controle staan van het regime in Damascus. Tienduizenden gebouwen die door de oorlog toch al vol scheuren zaten, zijn verder beschadigd. Er zijn voorspellingen van overstromingen in het gebied.

Het dodental in alleen al dit gebied zou ver over de duizend kunnen gaan met nog honderden mensen die onder het puin worden vermist. Opvangcentra voor vluchtelingen (met een onduidelijk aantal mensen erin) zijn ingestort, wegen erheen zijn weggevaagd en de internationale hulp kan hier extra moeilijk op gang komen omdat er tot voor kort nog steeds werd gevochten en gebombardeerd door beide partijen - rebellen en regeringstroepen die steun van Rusland hebben.

In een land dat toch al onnoemelijk is beschadigd door tien jaar oorlog waren de provincies Idlib en Aleppo een laatste toevluchtsoord geworden voor de meest arme en de kwetsbare groepen. Aleppo is deels weer in handen van de Syrische regering, mede dankzij de Russische artillerie, inclusief het soort beschietingen op steden en dorpen waar Oekraïne inmiddels ook over kan meepraten.

In Idlib heeft de vooral de islamitische groep Hayat Tahrir al-Sham het voor het zeggen, een afsplitsing van de terreurorganisatie Al-Qaeda. Van de bijna 5 miljoen mensen die hier wonen, is twee derde ontheemd en van hen wonen er 1,8 miljoen in vluchtelingenkampen, aldus de Verenigde Naties. Een woordvoerder meldde maandag dat ook naar dit gebied hulp wordt gestuurd, alleen de vraag is hoe lang het duurt eer die hulp aankomt.

Want behalve dat het moeilijk onderhandelen is met de rebellen, dreigt steeds weer een veto van Rusland dat ondanks de oorlog in Oekraïne nog steeds zeer aanwezig is ten dienste van de wegens oorlogsmisdaden gezochte president Assad. Volgens Moskou moet elke hulp aan Idlib eerst langs Damascus. Ervaringen met die route in het verleden zijn slecht bevallen omdat de Syrische autoriteiten niets nalaten om ook humanitaire hulp aan de rebellen te vertragen of te blokkeren.

,,De aardbeving is een nieuwe vernietigende schok voor zoveel kwetsbare mensen die vooral bezig zijn te overleven na jaren van oorlog”, aldus Tanya Evans van de ooit mede door Albert Einstein opgezette hulporganisatie International Rescue Committee. Hulpverleners die er al waren - vaak vrijwilligers - waren al uitgeput voordat de aarde ging schuiven. Ze zorgden voor miljoenen ontheemden die door de burgeroorlog van huis en haard waren verdreven en nu waren samengepakt in gebouwen die daarvoor niet geschikt zijn.

Duw in de interactieve afbeelding hieronder het schuifje heen en weer om een deel van de stad Iskenderun (Turkije) te bekijken voor en na de aardbeving.

De Witte Helmen luiden de noodklok want - aldus een woordvoerder - ‘wij zijn niet in staat te reageren’. De omvang van de ramp is veel groter dan de capaciteiten van de organisatie. ‘Elke minuut verliezen we een leven. We racen nu met de tijd. We hebben zwaar materieel nodig. We hebben zware machines nodig voor reddingsmissies. We hebben reddingsteams nodig. We hebben brandstof nodig. We hebben de afgelopen twee maanden reservebrandstof opgebruikt. De humanitaire situatie is rampzalig, in elke betekenis van het woord.’

In regio’s van Syrië die in handen zijn van de regering van president Assad zijn volgens de staatsmedia ten minste 711 doden en meer dan 1400 gewonden gevallen, voornamelijk in Latakia, Hama, Aleppo en Tartus. In rebellengebieden zouden minstens net zoveel slachtoffers zijn gevallen.