Onder Friedrich Merz moet de Duitse CDU flink vernieuwen

In bijna alles zijn Angela Merkel en Friedrich Merz elkaars tegenpolen. Merkel promoveerde aan een Oost-Berlijnse universiteit, Merz maakte carrière bij de Amerikaanse vermogensbeheerder BlackRock. Zij stond voor de Willkommenskultur, hij voor een Leitkultur. En toch maken ze als generatiegenoten deel uit van dezelfde politieke partij.

De leden van de CDU lieten er op 17 december geen misverstand over bestaan: Merz werd, na het afscheid van Merkel vorig jaar, gekozen tot de nieuwe partijvoorzitter van de christendemocraten. Hij werd vandaag op de landelijke partijdag in Hannover op het schild gehesen.

Merz is de opvolger van Armin Laschet, een vertrouweling van de voormalige bondskanselier, die zich terugtrok. Onder aanvoering van Laschet leed de CDU een historische nederlaag tijdens de bondsverkiezingen eind september, waardoor de partij voor het eerst sinds 2005 in de oppositie belandde. Daarbij raakten ze veel kiezers kwijt aan andere partijen, waaronder de liberale FDP en de rechts-populistische AfD. Tot afgrijzen van veel CDU’ers greep uiteindelijk Merkels ex-minister van Financiën Olaf Scholz (SPD) het bondskanselierschap.

De missie van Merz is helder. Hij moet de partij, die zestien jaar lang door Merkel werd geleid, van nieuwe elan voorzien. Een aantal Merkel-adepten, zoals Annegret Kramp-Karrenbauer en Peter Altmaier, heeft de partij inmiddels verlaten. Dat Merz, zelf een oudgediende, nu in de voetsporen treedt van Merkel is opmerkelijk. In 2002 schoof Merkel hem nog opzij en belandde Merz op het tweede plan. In 2009 keerde hij de politiek zelfs de rug toe.

De 66-jarige Merz heeft een zware klus te klaren. Onlangs trof hij in Beieren CSU-leider Markus Söder om de breuklijnen met de zusterpartij te lijmen. Het duo lieten zich onder het mom van een Neustart fotograferen voor een groot meer, waarmee ze de lachers op de hand kregen. Sommigen vonden de gemaakte foto een slap aftreksel van de Duitse krimi Tatort.

Voor de christendemocraten is het echter menens. Na de verkiezingsblamage willen Merz en Söder de rijen binnen de partij sluiten. Ondertussen heerst er veel onenigheid over waar de partij heen moet. Critici vrezen dat de CDU onder Merz een ruk naar rechts zal maken om terrein te herpakken op de rechtse partijen.

Daarnaast blijft de christendemocratische partij een mannenbastion. Dat manifesteert zich vooral in de top van de partij. In 2000 was een kwart van de CDU-leden vrouw, vandaag de dag is het aandeel van vrouwen mondjesmaat toegenomen tot 28,8 procent.

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: