Noord-Ierland blijft 'voorlopig' deel uitmaken van Europese interne markt

Europees toponderhandelaar Michel Barnier zegt dat in zijn voorlopige ontwerp-scheidingsverdrag, dat vanmorgen de zegen kreeg van de Europese Commissie en dat over dik drie weken op tafel ligt bij de Europese staats- en regeringsleiders.

Tijdens een persconferentie na afloop van zijn overleg met de Commissie stelde Barnier dat de nieuwe handelsgrens door de Ierse Zee, bedoeld om de ‘integriteit’ van de interne markt en douane-unie te garanderen en geen nieuwe grens op te werpen tussen de Ierse republiek en Noord-Ierland, een ‘terugvaloptie’ is. Londen heeft toegezegd dat er geen ‘harde’ grens komt tussen de twee Ierlanden, en als ze daarvoor nog een andere slimme oplossing vinden is die welkom. ,,Wij zien uit naar voorstellen”, aldus Barnier. Maar blijft die slimme oplossing uit, dan schuift de grens dus op naar de Ierse Zee. 

,,Mijn verantwoordelijkheid is te zorgen voor een functionele en operationele oplossing. Wij mogen praktische, pragmatische en juridisch kloppende voorstellen doen”, aldus Barnier in antwoord op een stortvloed van vragen van vooral Britse journalisten. De ondertoon van hun vragen: Brussel is gewoon bezig Noord-Ierland bij Ierland te voegen. Maar Barnier ontkende dat hij aan landsgrenzen tornt. Ook stelde hij dat niet zeker is dat de ‘terugvaloptie’ nodig is. De toponderhandelaar ontkende met zijn gebruikelijke flegma dat hij handelt uit frustratie over het gebrek aan haast bij de Britten. ,,Ik ken de complexe situatie en zoek geen provocatie. Ik wil deze onderhandelingen doen slagen.”

Duidelijk is wel dat Londen niet hoeft niet te rekenen op cadeautjes uit Brussel. Zo krijgt het ook maar 18 maanden en geen dag extra om na de brexit zijn zelfstandigheid te organiseren. Voor de Britten wordt de overgangsperiode, die ze zelf hebben gevraagd om burgers en bedrijven meer tijd te geven zich voor te bereiden op de volledige scheiding, geen pretje. Ze beslissen in Brussel niet meer mee en zitten daar ook niet meer aan tafel, maar moeten wel tot 1 januari 2021 nog stipt alle Brusselse wetten en verordeningen naleven, ook de regelgeving die tijdens hun overgangsperiode tot stand komt. 

Brussel houdt ook onverkort vast aan de rechten van Europese burgers die zich tijdens de overgangsperiode in het VK vestigen. Londen wil een onderscheid tussen wie er nu al woont en wie pas na eind maart, de verdragsmatig vastgelegde Brexit-datum, verhuist. Nee, zegt Brussel. Beide groepen hebben gelijke rechten en moeten op dezelfde manier worden behandeld. Ook houdt Brussel vast aan tussenkomst van de Europese rechter bij geschillen.

Barnier drong ook opnieuw aan op haast, aan Britse zijde wel te verstaan. ,,Als we willen slagen, en dat wil ik, dan moeten we tempo maken. Over 13 maanden is het Verenigd Koninkrijk geen lidstaat meer, dan moet het vertrek fatsoenlijk geregeld zijn. De tijd tussen nu en dit najaar wordt heel kort om een akkoord te bereiken, en meer tijd is er niet omdat we ook nog een paar maanden nodig hebben voor de parlementaire goedkeuring.” Barnier dringt al bijna sinds zijn aantreden aan op haast. In december bereikten de twee blokken met twee maanden vertraging een zeer globaal en voorlopig akkoord, en sindsdien, aldus Barnier, ‘is er ook weer niet echt voortgang geboekt’.