Moderne kruisvaarder Billy Graham (99) overleden

In het najaar van 1949 zette de 30-jarige Amerikaanse evangelist, Billy Graham, met een groep collega's van de organisatie Youth for Christ een circustent op in Los Angeles. Ze zouden er drie weken lang evangelisatiebijeenkomsten houden. Graham toerde al een paar jaar door het land. Bekendheid had hij nooit verworven, maar in Los Angeles werd dat anders dankzij de machtige krantenmagnaat William Randolph Hearst.

Hearst zag wel wat in de enthousiaste prediker, vooral vanwege Grahams gehamer op normen en waarden, patriottisme en anticommunisme. In een telegram aan al zijn kranten verordonneerde hij: 'Puff Graham', 'blaas het nieuws over Graham op'. Zo kwam de publiciteitsmachine voor de evangelist op gang. In Los Angeles stroomde zoveel publiek toe dat de campagne werd verlengd tot acht weken.

Graham groeide uit tot een icoon en leider van een rijk en machtig evangelisatie-imperium. Hij werd vertrouweling en zielzorger van presidenten en hoogwaardigheidsbekleders en een kruisvaarder die met oproepen tot bekering over de aardbol trok. Op zijn reizen sprak hij ruim 210 miljoen mensen in 185 landen toe, nog afgezien van degenen die hij via de televisie of radio bereikte.

Op 7 november 1918 werd Billy als William Franklin Graham geboren op een boerderij in Charlotte, North Carolina. Zijn grootouders waren Schotse immigranten. Hij studeerde theologie en antropologie en trad in zijn studietijd op als voorganger in een baptistengemeente. In 1943 trouwde hij met Ruth Bell. In 1944 was hij mede-oprichter van Youth for Christ, een organisatie die 'opwekkingsbijeenkomsten' voor jongeren hield.

Nadat hij een nationale bekendheid was geworden, zette Graham een eigen organisatie op poten: de Billy Graham Evangelistic Association. Het werd een miljoenenbedrijf, dat Graham tot z'n 72ste jaar bleef bestieren. Een belangrijke pijler van het concern is het in 1956 opgerichte tijdschrift Christianity Today, dat nog steeds een invloedrijk blad binnen het Amerikaanse protestantisme is.

In de jaren vijftig begon Graham met 'kruistochten' in het buitenland, te beginnen in Europa. Zijn roem was hem telkens al vooruitgesneld, want waar hij verscheen zag het zwart van de mensen. In Londen duurde zijn campagne twaalf weken. In 1954 trad hij één avond op in een volgepakt Olympisch Stadion van Amsterdam. Het jaar daarop stroomde de Rotterdamse Kuip voor hem vol. Graham, bijgestaan door een tolk, riep de mensen die hun leven voortaan aan Jezus wilden geven op om naar voren te komen, zodat iedereen van hun bekering getuige kon zijn.

Op zijn rondreizen deed Graham ook de voormalige Sovjet-Unie en andere Oostblokstaten aan en kreeg eveneens toestemming voor manifestaties in China en Noord-Korea. Tijdens zijn campagne in Zuid-Afrika in 1973 eiste hij van het apartheidsregime dat blanken én zwarten naar hem mochten komen luisteren. Hoewel de evangelist de politiek meed, nam hij altijd op twee fronten krachtig stelling: van rassendiscriminatie moest hij niets hebben (hij betaalde zelfs een paar keer borg voor Martin Luther King als die weer eens was gearresteerd) en hij verzette zich tegen elke vorm van dictatuur.

Grahams ontmoeting met president Truman begin jaren vijftig was de opmaat voor innige contacten met veel presidenten. Alleen Kennedy en Carter hadden weinig met Graham op, maar hij was dikke maatjes met Eisenhower, Johnson, Nixon, Ford, Reagan, Clinton en de oude Bush. In moeilijke tijden was hij hun steun, toeverlaat en zielzorger. ,,Hij kwam bij ons als een pastor en vriend. Hij bemoedigde ons'', aldus Bush sr. in het in 2007 verschenen boek The Preacher and The Presidents. Overigens had Graham ook met de Britse koningin Elizabeth een goede band. Ze benoemde hem in 2001 tot Ridder in de Orde van het Britse Rijk.

Na z'n 75ste verjaardag werd Grahams gezondheid brozer. Hij onderging een hersenoperatie, kreeg de ziekte van Parkinson en leed aan prostaatkanker. Toch trad hij ook na de eeuwwisseling nu en dan nog op. In 2007 werd in Charlotte een Billy Graham Museum geopend en in Nashville kwam in 2006 een standbeeld van hem te staan. Op een in 1999 in Amerika opgestelde lijst van meest bewonderde mensen van de twintigste eeuw nam Billy Graham de zevende plaats in, vlak na Franklin Roosevelt maar nog voor paus Johannes Paulus II.