‘Koning Bibi’ na 12 jaar geen premier meer van Israël

De nieuwe regering is gisteravond na een fel debat beëdigd. Het was nog spannend, want er moest eerst nog gestemd worden door de Knesset, het Israëlische parlement.

De coalitie heeft slechts een nipte meerderheid: 61 van de 120 zetels. Ex-premier Netanyahu heeft de hele afgelopen week geprobeerd parlementsleden uit het andere kamp naar zijn kant te lokken. Dat is dus niet gelukt. Tijdens het debat zei hij boos tegen zijn aanhangers: ,,Ik zal jullie elke dag voorgaan in de strijd.”

De regering die nu aan de macht komt, is een heel bijzondere. Niet alleen door het grote aantal partijen, maar vooral door de grote onderlinge verschillen. Omdat de Likoed-partij van Netanyahu er na de laatste verkiezingen (in maart) niet in slaagde een regering te vormen, ging Yair Lapid van de middenpartij Yesh Atid aan de slag. Die vond een bondgenoot in de voormalige kolonistenleider en orthodoxe Jood Bennett, maar ook in de liberalen van Blauw en Wit, de sociaaldemocratische Arbeiderspartij, Yisrael Beiteinu (rechts), Nieuwe Hoop (ook rechts) en Meretz (links en groen). Die zeven worden aangevuld met de allergrootste verrassing: de Verenigde Arabische Lijst. Israëlische Palestijnen dus, voor het eerst in een regering.

Deze acht partijen kennen veel onderlinge verschillen, maar koesteren ook een belangrijke overeenkomst: ze willen allemaal af van ‘koning Bibi’. Die raakte de laatste tijd steeds meer omstreden, onder meer door de drie corruptiezaken die hij aan zijn broek heeft. Ook vinden zijn critici dat hij, zacht uitgedrukt, niet veel heeft bijgedragen aan de eenheid in het verdeelde land.

Er zijn niet veel mensen die vertrouwen hebben in de nieuwe regering. Sowieso gaat ze niet de grote en structurele problemen aanpakken (zoals de Palestijnse kwestie en de bouw van nieuwe nederzettingen), daarvoor lopen de belangen te ver uiteen. Vooral de minimale meerderheid van het bonte gezelschap baart zorgen. Mocht de regering het toch volhouden, dan wordt Bennett in 2023 afgelost door Yair Lapid. Dat is de deal die ze hebben gemaakt: ieder twee jaar premier. Lapid wordt eerst minister van Buitenlandse Zaken.

President van de Verenigde Staten Joe Biden feliciteerde Bennet, Lapid en de andere leden van het nieuwe kabinet. Hij zei in een verklaring ernaar uit te kijken om met de nieuwe premier de relatie tussen beide landen te versterken. ,,Israël heeft geen betere vriend dan de Verenigde Staten. Mijn regering is volledig toegewijd om met de nieuwe Israëlische regering te werken aan veiligheid, stabiliteit en vrede voor Israëli’s, Palestijnen en mensen in de bredere regio.’’

Felicitaties waren er ook van de Duitse bondskanselier Angela Merkel. ,,Duitsland en Israël zijn verbonden door een unieke vriendschap die we verder willen verdiepen’’, zegt ze in een verklaring. ,,Duitsland zal zich met al zijn kracht voor de veiligheid van Israël en vrede in het Midden-Oosten inzetten.’’ Voorzitter Charles Michel van de Europese Raad zei op Twitter ernaar uit te kijken “het samenwerkingsverband tussen Israël en de Europese Unie te versterken met het oog op gemeenschappelijke welvaart en voortdurende regionale vrede en stabiliteit.”

Politicus Bezalel Smotrich, van de Religious Zionist Party, barstte in woede uit. Dat gebeurde tijdens een speech van aanstaand premier Naftali Bennet: