Een spijtbetuiging van een Noord-Koreaanse leider is hoogst zeldzaam

De Zuid-Koreaanse ambtenaar van het ministerie van Zee en Visserij verdween van een Zuid-Koreaans inspectieschip in de omstreden grenswateren. Volgens Zuid-Korea werd hij doodgeschoten door Noord-Koreaanse soldaten terwijl hij op een vlot in Noord-Koreaanse wateren dreef. Het lichaam van de man werd daarna in brand gestoken.

Nog opmerkelijker dan het bizarre incident zelf is volgens waarnemers nu het excuus van een Noord-Koreaanse leider richting Zuid-Korea. Noord-Korea heeft wel eerder ‘spijt’ betuigd toen het - net als nu - hoog oplopende spanningen wilde verminderen na grensincidenten met Zuid-Koreaanse slachtoffers. Bijvoorbeeld in 2015 toen bij exploderende landmijnen twee Zuid-Koreaanse soldaten gewond raakten. Maar het komt zelden voor dat een Noord-Koreaanse leider persoonlijk sorry zegt. In 2002 zei Kim Jong Il, de overleden vader van Kim Jong-un, dat hij ‘spijt’ had van een mislukte poging in 1968 om de Zuid-Koreaanse president Park Chung-hee te vermoorden.

Kim heeft nu volgens het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap gezegd dat het hem spijt dat hij Zuid-Korea heeft teleurgesteld. De publieke opinie in Zuid-Korea reageerde zeer fel op het incident. De gevoelens jegens Kim waren al niet best maar dit kwam er bovenop. De Noord-Koreaanse president hoopt nu dat de relatie tussen beide landen hierdoor niet verslechtert. ,,Het incident had niet moeten plaatsvinden”, aldus Noord-Korea in een verklaring, meldt Yonhap. ,,Er zijn meer dan tien schoten gelost als onderdeel van maatregelen om infectie met het coronavirus te voorkomen.” In Kim’s opmerkelijke excuus stond nog wel dat het hem tegenviel dat Zuid-Korea, dat de ‘gruweldaad’ veroordeelde,  zulke ‘confronterende woorden’ had gebruikt . Men had ook eerst netjes om uitleg kunnen vragen. Niettemin beloofde de Noord-Koreaanse president maatregelen om herhaling te voorkomen. 

De dood van de Zuid-Koreaanse ambtenaar blijft een vreemd verhaal. Volgens de Noord-Koreaanse lezing schoten Noord-Koreaanse grenswachten eerst met losse flodders nadat hij in Noord-Koreaanse wateren was aangetroffen. De man weigerde te antwoorden, behalve dat hij riep dat hij uit Zuid-Korea kwam. Toen hij vluchtte, schoten de Noord-Koreanen op bevel van hogerhand tien keer met scherp. Toen ze daarna bij het vlot van de man kwamen, troffen ze alleen veel bloed aan, maar geen spoor van hemzelf. Vastgesteld werd dat hij wel dood moest zijn waarop het vaartuig in brand werd gestoken ‘volgens de geldende anti-coronavirusregels’, zo luidt nu het Noord-Koreaanse verhaal.

Een hoge Zuid-Koreaanse militair bevestigde donderdag tijdens een parlementaire commissievergadering een deel van dat verhaal maar zei dat Noord-Korea de man had vermoord. Waarschijnlijk had de ambtenaar ook  grote coronapech omdat Kims soldaten sinds de pandemie een nog strikter 'shoot-to-kill’ protocol volgen en, zoals de Zuid-Koreaanse militair het verwoordde,  ‘willekeurig schieten op iedereen die illegaal de grenzen nadert’. Er is nog altijd weinig bekend over de gedode 47-jarige ambtenaar, behalve dat hij vader van twee kinderen was. Volgens Zuid-Koreaanse media had hij schulden. De politie zei vandaag dat ze zijn telefoongegevens en bankrekeningen natrekken.

 De dood van de functionaris zorgde voor grote verontwaardiging in Zuid-Korea, het leger zou in verhoogde staat van paraatheid zijn gebracht. Duidelijk is de Kim Jong-un deze zaak niet wil laten escaleren, aldus waarnemers. Hij heeft veel te verliezen. Zijn land lijdt veel meer onder het coronavirus dan hij wil toegeven en is ook zwaar getroffen door recente orkanen. Kim zou dus wel wat begrip en wellicht humanitaire hulp van de rijke buren goed kunnen gebruiken.

De Zuid-Koreaanse minister van Defensie Suh Wook meldde dat de gedode ambtenaar zou hebben geprobeerd over te lopen en dat hij voor de laatste meters ook een reddingsvest had aangetrokken. Volgens de minister was er meer indirect bewijs dat het om een overloper ging. Familieleden van de man waren verbijsterd door dat verhaal. Hij zou nooit iets van interesse in het buurland hebben laten blijken. Volgens de krant Korea Times zouden op het onderzoeksschip geen sporen zijn gevonden die wijzen op een plan over te lopen. 

Vandaag werd bekend dat president Moon Jae-in en Kim Jong-un onlangs juist vriendelijke brieven hadden uitgewisseld waaruit enige toenadering sprak. In zijn brief uitte Kim zijn zorgen over het coronavirus en de recente tyfoonschade in Zuid-Korea. Hij wenste Moon Jae-in een goede gezondheid.

Oppositiepartijen in Seoel zagen in het doodschieten van de functionaris het bewijs dat de toenaderingspolitiek van president Moon Jae-in niets oplevert en alleen nieuwe agressie oogst. ,,Zelfs al verdenk je er iemand van een spion te zijn dan schiet je hem niet zomaar dood, zonder enige vorm van proces", aldus parlementslid Song Young-gil op Facebook. Minister van Defensie Suh Wook zei tijdens een persconferentie dat het leger ingrijpt op het moment dat Noord-Korea de veiligheid van Zuid-Koreanen bedreigt. 

Bekijk al onze populairste nieuwsvideo's in deze playlist: