Duitse omroep haalt satirisch typetje van de buis na kritiek over ‘blackfacing’

Het typetje, zogezegd een in Afrika wonende zoon van de vroegere Beierse CSU-politicus Franz-Josef Strauss (1915-1988), was te zien in het tv-programma Schleich TV  van cabaretier Helmut Schleich. Hij speelde in op de actualiteit in Duitsland, meer bepaald de machtsstrijd rond de opvolging van bondskanselier Angela Merkel. Zij is niet meer verkiesbaar bij de parlementsverkiezingen in september waarmee een eind komt aan een gevestigde politieke waarde van zestien jaar. 

De machtsstrijd barstte vorige week in alle hevigheid los toen Merkels CDU en de kleine Beierse zusterpartij CSU elk een kandidaat voor het bondskanselierschap naar voren schoven. Beide ‘kroonprinsen’ spraken af dat ze onderling zouden oplossen wie van hen lijsttrekker zou worden maar dat liep volledig uit de hand. Het politieke duel overschaduwde ruim een week de strijd tussen Merkel en de zestien deelstaten over strengere coronamaatregelen die de derde coronagolf moet breken. Vandaar ook dat de fictieve zoon van Strauss in de uitzending tips gaf over de coronabestrijding.

Vaste kijkers van het satirische programma vonden het zwart geschminkte typetje geen probleem, maar op sociale media veroorzaakte Maxwell Strauss een storm van kritiek. Daarin werd de regionale omroep beschuldigd van blackfacing. De Bayerische Rundfunk liet in een eerste reactie weten dat de redactie op de hoogte was van de discussie over blackfacing en de daarbij behorende problemen en dat het onderwerp voorafgaand aan de uitzending intensief was besproken met de cabaretier.

Nadat er ook massale kritiek was gekomen vanuit de Omroepraad als toezichthouder, besloot de regionale omroep het fictieve personage niet meer in het programma te laten verschijnen. Regisseur Katja Wildermuth kondigde een interne discussie over de waarden aan. De omroep heeft volgens haar de verantwoordelijkheid om ‘stereotypen en vernederingen tegen te gaan.’

De cabaretier heeft kritiek op de gang van zaken. Hij is naar eigen zeggen buiten de discussie gehouden en betreurt dat ‘de beschuldiging van discriminatie zwaarder weegt dan de vrijheid van kunst’. Schleich kan naar eigen zeggen leven met de beslissing van de omroep, mede omdat het personage geen centrale plaats in zijn programma innam, maar spreekt van een importdebat. ,,Hier in Duitsland speelt het onderwerp historisch gezien geen speciale rol”, verklaarde hij tegenover de Münchener Merkur.  

Met zijn typetje Maxwell Strauss als afstammeling van Franz Josef Strauss wilde hij juist ‘de export van neokoloniale structuren uit het globale noorden naar Afrika persifleren. Niemand lacht Maxwell uit omdat hij zwart is, maar omdat hij onze structuren weerspiegelt’’, aldus de cabaretier.