Dit gebeurde er vannacht: Turkije bemiddelt in aftocht verdedigers Marioepol, Russische soldaten weigeren ‘gehaktmolen’

Naar verluidt zitten er nog tweeduizend Oekraïense soldaten in de belegerde staalfabriek van Marioepol en ook nog een onbekend aantal burgers. Vicepremier Irina Veresjtsjoek zei gisteravond op Oekraïense televisie dat de evacuatie in verschillende stadia zou kunnen plaatsvinden, te beginnen met de ongeveer zeventig zwaargewonden. Er zouden zelfs afspraken over zijn gemaakt, alleen moeten die nog op papier worden gezet en door alle partijen worden ondertekend, benadrukte ze. 

Veresjtsjoek zei dat Turkije in de moeilijke gesprekken met de Russen had bemiddeld. Eerdere onderhandelingen over een aftocht van de verdedigers van de staalfabriek in Marioepol mislukten. Oekraïne had onder meer voorgesteld om Russische krijgsgevangenen te ruilen tegen zwaargewonde Oekraïense soldaten.

Na de aftocht van Russische invasietroepen bij de hoofdstad Kiev zouden nu ook Russische eenheden bij Charkov zich steeds verder terugtrekken. Volgens Westerse en Oekraïense inlichtingendiensten worden bataljons infanterie verplaatst naar de regio Donbas. Daar, in het zuidoosten van Oekraïne, hebben de Russische troepen meer succes met terreinwinst. Volgens het Britse ministerie van Defensie bevestigen de jongste Russische manoeuvres dat het ook niet is gelukt de tweede stad van Oekraïne in te nemen. Bij Charkov, niet ver van de grens met Rusland, zou door Moskou zijn gerekend op veel minder militaire weerstand en ook minder verzet van de Russischsprekende bevolking.

Ondertussen blijven de beschietingen en bombardementen doorgaan. Ook op Charkov, waar gisteravond twee burgers zouden zijn omgekomen. De Oekraïense stad Kremenstjoek, een belangrijk industrieel knooppunt in het midden van het land, werd getroffen door de zwaarste raketaanval sinds het begin van de Russische invasie. Het Oekraïense persbureau Unian meldt dat daarbij geen gewonden zijn gevallen. Een olieraffinaderij leek het belangrijkste doelwit.

Volgens Westerse militaire bronnen zou het Russische leger de impact van de economische sancties gaan voelen en daardoor steeds minder ‘slimme’ raketten kunnen afschieten. Chips, halfgeleiders en andere technologie ontbreken voor computergestuurde projectielen. Rusland zou proberen via China aan de benodigde chips te komen.

Een ander probleem voor de Russische generaals zou zijn dat een groeiend aantal Russische militairen weigert terug te gaan naar het front. Volgens een advocatenkantoor in Moskou zijn de straffen voor dienstweigering relatief licht (ontslag uit het leger) omdat Rusland volgens president Poetin niet in oorlog is met Oekraïne maar daar een ‘speciale militaire operatie’ uitvoert. Had hij wel formeel de oorlog verklaard dan konden Russische soldaten voor de krijgsraad worden gesleept, maar nu kan dat dus niet. 

De Nederlandse journalist Pjotr Sauer sprak voor de Britse krant The Guardian met advocaat Mikchajl Benjasj, die Russische dienstweigeraars adviseert. Volgens hem zijn dat er inmiddels vele honderden. De meesten worden liever ontslagen ‘dan dat ze in de gehaktmolen gaan’, aldus Benjasj. Op de Russische staatstelevisie werd gisteren in een populaire talkshow een oproep gedaan meer soldaten te werven uit ‘achtergestelde gebieden met een hoge werkloosheid’.

Oekraïense troepen hebben een logistiek schip van de Russische marine in de Zwarte Zee beschadigd en in brand gestoken, meldt een woordvoerder van de regionale militaire administratie van Odessa, in het zuiden van Oekraïne. Volgens de woordvoerder werd het schip, de Vsevolod Bobrov, aangevallen in de buurt van het strategisch belangrijke Slangeneiland, waar de afgelopen dagen hevig zou zijn gevochten. Het kleine eiland ligt vlakbij de Oekraïense zeegrens met Roemenië.

Een Russisch schip met gestolen Oekraïens graan zou zijn geweigerd door Libanon en Egypte. Naar verluidt is het onderweg afgemeerd in Syrië, een bondgenoot van Moskou.

Volgens een onderzoeksrapport van de mensenrechtenorganisatie Human Right Watch heeft het Russische leger sinds het begin van de invasie ten minste zes verschillende types van clusterbommen ingezet. Daardoor raakten honderden burgers gewond en zou schade zijn aangericht aan huizen, scholen en ziekenhuizen. Er is ook bewijs dat het Oekraïense leger tenminste één keer clustermunitie heeft ingezet. Rusland noch Oekraïne heeft het uit 2010 stammende internationale verdrag ondertekend waarin het gebruik van clusterbommen (die kleinere bommetjes uitstrooien die dan willekeurig slachtoffers maken) wordt verboden. 

In zijn nachtelijke videoboodschap bedankte de Oekraïense president Volodimir Zelenski alle verplegers en verpleegsters voor hun inzet. Sinds de invasie begon hadden de Russen 570 medische faciliteiten aangevallen en 101 ziekenhuizen volledig vernietigd, aldus Zelenski. ,,Wat dat betekent? Dat het barbarij is. Het is de zelfvernietiging van Rusland als een staat die door de wereld gezien zou kunnen worden als een beschaafde natie.” 

Op de Russische staatstelevisie was er gisteren veel lol om de vooralsnog vruchteloze bemoeienissen van Franse president Emmanuel Macron om te bemiddelen tussen Rusland en Oekraïne en diens telefoonlijn met de Russische president Poetin. Er werd een nieuwe uitdrukking gepresenteerd: ‘een macronnetje doen’. Dat zou zoveel betekenen als iemand vaak opbellen, zonder reden.

In de Russische sociale media circuleert een filmpje van een bewoonster van St. Petersburg die haar geluidsinstallatie heel hard zette met berichten over Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne. De politie greep in, maar dat viel niet mee omdat de vrouw kennelijk weigerde de deur voor de dienders te openen. De bewoonster kreeg een boete van omgerekend 750 euro.

Bekijk hier onze video’s over de oorlog in Oekraïne: