Dit gebeurde er vannacht: president Litouwen wil af van Poetin, en Oekraïne ‘nog lang niet’ bij de EU

De landen die het dichtst bij Rusland in de buurt liggen, zullen in de gevarenzone blijven zolang Vladimir Poetin aan de macht is. Dat zegt de Litouwse minister van Buitenlandse Zaken Gabrielius Landsbergis in een interview met persbureau AFP. ,,En dan gaat het niet alleen om Poetin zelf, maar om zijn hele regime. Je kunt  Poetin wel verwijderen, maar je moet voorkomen dat er een andere Poetin voor in de plaats komt. Zolang er een regime zit dat bereid is oorlog te voeren, zijn de omringende landen in gevaar.”

Landsbergis is blij met de steun die Navo geeft aan haar lidstaten in het oosten van Europa, maar vindt tegelijkertijd dat er nog meer nodig is. Samen met de andere Baltische staten Letland en Estland gaat hij op de Navo-top van eind juni vragen om meer lucht- en zeesteun en om een permanente troepenmacht op hun grondgebied.

Oekraïne heeft gisteravond bekendgemaakt dat het de volgende stap heeft gezet naar het lidmaatschap van de Europese Unie.  ,,Het gaat om een zeer belangrijke stap”, aldus president Zelenski in zijn dagelijkse toespraak. ,,Dit is niet alleen maar formeel. Het invullen van een tweede lijst met vragen duurt normaal gesproken maanden, maar wij hebben het in een paar weken gedaan. Dit is een kleine overwinning voor ons team. We wachten nu op de conclusies van de Europese Commissie.” Eerder op de dag sprak hij hierover met Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie. Die zei dat ze de vragenlijst gaan bekijken en dat er volgende maand een beslissing volgt.  

Ongeveer tegelijkertijd liet de Franse president Emmanuel Macron echter weten dat het nog zeker ‘tientallen jaren’ gaat duren voordat Oekraïne een officieel en volwaardig EU-lid is. ,,Dat weten we allemaal.” Wat hem betreft kan het land een definitief besluit afwachten in een ‘parallelle Europese gemeenschap’ van niet-leden, zodat ze toch kunnen worden geholpen en beschermd door de EU. ,,Dit is de realiteit. Tenzij we onze voorwaarden voor toetreding gaan veranderen.” 

De Amerikaanse Democraten in het Huis van Afgevaardigden hebben ingestemd met een hulppakket van ruim 37 miljard euro voor Oekraïne. Dat meldt persbureau Reuters. Daarmee geven ze fors meer dan de 31 miljard waar president Joe Biden in eerste instantie om gevraagd had. Ook de Senaat moet er nog mee instemmen, maar die heeft aangegeven dat dit op korte termijn gaat gebeuren. In het nieuwe pakket is meer geld uitgetrokken voor militaire en humanitaire hulp, maar Democraten en Republikeinen waren het er niet over eens of het ook andere zaken zou moeten bevatten. Biden had gemaand tot spoed: ,,Onze hulp is beslissend gebleken voor de militaire successen van Oekraïne. We kunnen het ons niet veroorloven te wachten met nieuwe zendingen totdat het Congres er eindelijk uit is. We hebben nog ongeveer tien dagen de tijd.”

Oekraïne heeft de internationale gemeenschap opgeroepen een eind te maken aan de Russische blokkade van zijn havens. Alleen zo kunnen er weer graantransporten plaatsvinden en kan een wereldwijde voedselcrisis voorkomen worden, aldus president Zelenski. Gisteravond werd de belangrijke havenstad Odessa opnieuw bestookt met raketten. Er waren tientallen explosies te horen, zowel van raketinslagen als de luchtafweer. Er zouden onder meer een winkelcentrum en een opslagplaats getroffen zijn, waarbij één dode en enkele gewonden zouden zijn gevallen. ,,Onze vijand gaat de psychologische druk opvoeren en gaat door met zijn hysterische aanvallen op vreedzame burgers en civiele infrastructuur", aldus de lokale overheid. 

Volgens president Zelenski ligt de bedrijvigheid in de haven helemaal stil. ,,Dat is sinds de Tweede Wereldoorlog waarschijnlijk niet voorgekomen. En dit bedreigt niet alleen Oekraïne. Door een gebrek aan onze landbouwproducten zijn al tientallen landen in verschillende delen van de wereld in de problemen gekomen en dreigt er hongersnood in Azië en Afrika. Dit is een direct gevolg van de Russische agressie.” 

Finland gaat zich ‘hoogstwaarschijnlijk’ aansluiten bij de Navo. Dat heeft minister voor Europese Zaken Tytti Tuppurainen gisteravond tegen CNN gezegd. De beslissing is nog niet genomen, maar een lidmaatschap zou ‘een zeer logisch antwoord’ op de oorlog in Oekraïne. ,,Als het zo ver is, hopen we dat ons lidmaatschap snel geregeld kan worden.” 

Bekijk hier onze video’s over de oorlog in Oekraïne: