Braziliaans soja-gigaschip legt aan in Nederland: WWF twijfelt aan herkomst lading

In Brazilië wordt met trots bericht over het historische gigatransport. Doornbos snapt dat het belangrijk is dat het de Braziliaanse economie voor de wind gaat maar maakt zich tegelijkertijd zorgen. Volgens Europese onderzoeken kan van slechts 13 procent van alle soja die naar Europa wordt geïmporteerd worden aangetoond dat het niet heeft bijgedragen aan nieuwe ontbossing. Dan doemen meteen beelden op van kwetsbare regenwouden die afbranden en van mensen en dieren op de vlucht. Rijke biodiversiteit heeft vaker dan de planeet lief is plaatsgemaakt voor plantages voor soja, palmolie of cacao. Dat doet extra pijn aangezien bij slimmer hergebruik van bestaande landbouwgronden zelfs veel meer soja kan worden geproduceerd dan nu.

Doornbos: ,,Het probleem is voor ons niet zozeer wat er in dit schip zit, maar vooral dat de herkomst van de soja onbekend is. Dit is illustratief voor het probleem. Want op dit moment worden er geen eisen gesteld aan de herkomst en weten we niet hoe die soja is geproduceerd. We weten wel dat heel veel van die Braziliaanse soja is gerelateerd aan ontbossing. Er is geen bewijs dat dit schip foute soja transporteert, maar deze lading kan overal vandaan komen. Deels zal die komen uit het Atlantisch Regenwoud, uit niet recent ontboste gebieden. Maar het zou goed kunnen dat een deel uit de Cerrado komt, de kwetsbare tropische savanne waar op dit moment heel veel ontbost wordt.”

Doornbos baseert haar inschatting op recente studies naar de herkomst van Braziliaanse soja. Om ‘foute soja’ tegen te gaan, oefent het WWF – samen met andere organisaties als bijvoorbeeld Greenpeace – druk uit op de Nederlandse regering en de EU voor de aanstaande Europese Bossenwet. Vanaf volgende maand hebben Europese burgers inspraak over wat daarin moet komen te staan. Die wet moet vastleggen dat in ieder geval de EU geen soja – of andere grondstoffen – meer zal toelaten als die zijn verkregen door het platbranden van tropische wouden of savannen. Doornbos denkt dat zo’n wet goede kansen heeft. 

Aan de andere kant van de oceaan is het Braziliaanse WWF overigens al enige tijd in overleg met de lokale producenten en handelaren. Een akkoord hangt ook in de lucht. Doornbos: ,,Het draait erom zogenaamde verarmde landbouwgronden te herstellen en daar de productie te verhogen zodat het niet ten koste gaat van nieuwe natuur. Er wordt ook meegedacht over compensatieregelingen voor de boeren. Een Europese wet kan daarbij echt een verschil maken. Punt is dat er eerst een Europese wet moet zijn voordat de Brazilianen echt actie ondernemen.”