Impressie van ondoordoorgang in stadsgebied (Bovon Breda). © artist impression Piet van Mook

Zuidelijke rondweg in Breda ondertunnelen of 'pappen en nathouden'? Het spant erom

Wat doet de stad met de zuidelijke rondweg? Valt donderdag een besluit over een investering van 3 miljoen om op de koppen van de tunnelbak de doorstroming te verbeteren? Bewoners zeggen nee en willen ondertunneling onderzocht zien. De politiek twijfelt. Een beschouwing.

Palko Peeters 24-01-18, 07:30 Laatste update: 24-01-18, 07:44 Bron: BNDeStem

De politiek

Krijgt wethouder Boaz Adank (VVD) een meerderheid achter zich? Adank schermt ermee dat andere opties voor betere doorstroming veel en veel duurder zijn. De in de jaren zestig gebouwde tunnelbak, die dertig jaar geleden nog 'de kankerweg' heette en met de aanleg van de A58 werd afgewaardeerd van vierbaans- naar tweebaansroute, terug opwaarderen naar vierbaansweg kost volgens hem 40 miljoen euro.

Als je dat al zou willen. Een tunnel (1.4 km) kost grof geschat 200 tot 250 miljoen euro. Veel partijen zijn kritisch en twijfelen aan de uitleg. Caspar Rutten (CDA) bijvoorbeeld wil alternatieven, zoals een tunnel, beter onderzocht zien. Partijgenoot Lambert van Nistelrooij, Europarlementariër, komt maandag naar Breda: ,,Dan kijken we naar Europese subsidie voor een tunnel.''

De verkeersdeskundige

Het voorstel
De prognose is dat de route van 38.000 naar 48.000 auto's gaat in 2030.
Als er niets gebeurt groeit de file 60 meter per jaar aan weerszijden van tunnelbak.
Als er niets gebeurt neemt het sluipverkeer in omliggende wegen verder toe.
Betere doorstroming betekent iets betere luchtkwaliteit, geluid blijft binnen norm.
Een tunneldoseersysteem moet voorkomen dat auto's stilstaan in tunnelbak.
De maatregelen hebben effect voor de komende vijf tot tien jaar.
De politie gaat frequenter handhaven op 50 en 70 km.
De verbreding van de A58 in 2020 brengt geen verlichting op de rondweg.

Ruud Hornman, verkeersdeskundige aan de NHTV in Breda over wat voorligt: ,,Dit lijkt op pappen en nathouden. Ik voel met iedereen mee die zegt dat dit een lapmiddeltje is.''

Een tunnel? ,,Er is nu wel de gelegenheid de ellende op een efficiënte manier op te lossen. Overkappen, ventileren, maar daar hangt wel een prijskaartje aan.'' 200 tot 250 miljoen? ,,Ik vind dat lastig in te schatten. De vraag is: vind je private partijen die er belang bij hebben mee te doen? Op de noordelijke rondweg zit veel bedrijvigheid, daar zou dat makkelijker gaan.

De zuidelijke rondweg gaat door bewoond gebied. Je moet een mogelijke bron van inkomsten zoeken. Private partijen die zeggen, die locatie trekt ons aan. Dat zou zeker een onderzoek waard zijn. Voor een groep studenten zou dit een heel leuke casus zijn. Wat zijn de kosten en zijn private partijen te vinden?''

De bezwaarmakers

Er zijn zo'n 150 protesthandtekeningen verzameld aan de rondweg, er wordt gedreigd met de rechter. Want helpen de maatregelen? Nee, zeggen de mensen stellig. Ze vrezen voor meer vastlopers bij de tunnelbak, die twee keer eenbaans blijft. Een flessenhals. Meer luchtvervuiling en geluid.

,,Modellen, aannames. Het druipt er vanaf. Het is een lapmiddel. Zijn alternatieven onderzocht? Kom met een visie, denk na over een betere oplossing, bijvoorbeeld ondertunneling'', zegt Lawrence van Woensel, woordvoerder van bewoners. Schrikbeeld: terug naar de jaren tachtig, naar 'de kankerweg'. ,,Gaan we daar straks over vijf jaar weer naar terug, als blijkt dat het allemaal niet helpt. Naar vier rijbanen?''

De tunnelbouwer

Leo van Tol van ingenieursbureau Bovon Breda heeft zich gemeld bij de gemeente. De 82-jarige Van Tol werkte in de tunnelbouw (Ballast Nedam) en is bedenker van het Bovon-systeem: een machine die zichzelf door de grond trekt. Hij heeft principe-opdrachten in Alkmaar en Wateringen. ,,Verzonken wegen met kap erop, onderdoorgangen. Breda is ideaal, zandgrond, drie meter boven het grondwater.''

Een route onder de Baronielaan (en Mark) en Fatimaplein door kost respectievelijk 8 tot 10 en 4 miljoen euro, berekent Van Tol. ,,Ieder 150 meter, langer moet je voldoen aan de Tunnelwet, met beveiliging en ventilatoren. Dan wordt het duurder.'' Een onderdoorgang van 1.4 kilometer, twee keer eenbaans? ,,Die kosten moet ik nog berekenen, ik denk aan 30, 40 miljoen euro. Maar ook in dat geval zijn onderbrekingen mogelijk.'' Woningbouw en groen erop? ,,Dat kan, eventueel met een private partij, zoals bij wel meer tunnels gebeurt.'' 250 miljoen? ,,Dan praat je over een boortunnel, zo'n tunnelinstallatie maakt het ontzettend duur.''

Tunnels
Publiek-privaat (pps) gebouwde tunnels zijn er genoeg, zoals de Sijtwendetunnel (N14) die Leidschendam-Voorburg doorsnijdt, in 2003 geopend. De Sijtwende BV, met ook Volker Wessels, bouwde drie tunnels van 1100, 300 en 400 meter, waarvan twee wandtunnels op maaiveldhoogte. Op en tegen het tunneldak zijn 700 woningen gebouwd, met park. Twee tunnelbuizen met ieder twee rijstroken. Een gebiedsontsluitingsweg binnen de kom, zoals ook de zuidelijke rondweg is. Bewoners kwamen in opstand tegen een enorm viaduct, zo kwam er een tunnel op het oorspronkelijke tracé. Kosten tunnel: ruim 100 miljoen.

De pas geopende Koning Willem-Alexandertunnel in Maastricht is van iets andere orde: 2,3 km lang, vier tunnelbuizen dubbeldeks, kosten 850 miljoen euro. Ook hier een publiek-private samenwerking (juni 2009), waarbij de bouwcombinatie Avenue2 met Strukton en Ballast Nedam het winnende plan De Groene Loper realiseerden.