Intieme foto's van Bredase Ilse Wolf brengen ode aan mantelzorg

Haar nieuwe project heet Mantel der Liefde; een interactieve fototentoonstelling over ouderen en mantelzorg. 11 November opent de tentoonstelling op het Stationsplein in Breda. Dan zien we het resultaat van een blog op haar website die afgelopen mei 'ontplofte', zegt ze.

Met een 'berg geld' van het ministerie van WVS - 'ik durf het bedrag niet eens te noemen'- en subsidie van de provincie Noord-Brabant en de gemeente Breda maakte Ilse de afgelopen maanden reportages over twaalf mantelzorg-situaties. Een tijdsbeeld over onvoorwaardelijke liefde.

Haar drijfveer? Ilse was kind in een mantelzorggezin. Haar vader mist een arm. ,,Hij was een paar keer ten dode opgeschreven. Zes weken lag hij in coma, twee maanden in het ziekenhuis. Het trauma dat je wakker wordt gemaakt en er gezegd wordt 'je vader gaat dood'..." Als 14-jarige tiener liep ze samen met haar moeder een week lang met een arm op de rug. Inleving.

,,Door zijn amputatie kon mijn vader zichzelf niet meer redden. Mijn moeder moest de jampotjes opendraaien, zijn knoopjes vastmaken, hem helpen met scheren." Ze had daarnaast een baan. Ik vond dat ik dit vast moest leggen."

Maar wat ze er mee moest? Haar project in 2016 voor BredaPhoto gaf de voorzet. Met ÝOU bracht ze de individualisering van de samenleving in beeld. Ze fotografeerde ouderen in twee verzorgingshuizen. ,,Ik voelde dat ik meer moest doen met dit onderwerp."

In een blog deelde ze haar plannen en ideeën voor de Mantel der Liefde. ,,Voor mijn moeder is mantelzorg iets wat je dóet, iets vanzelfsprekends. Veel mensen zien zich niet als mantelzorger. Mantelzorg komt voort uit liefde." Haar mailbox ontplofte. In no time voegden zich copywriter Carla van Gaalen en ontwerpster Merel van der Linden om de tafel.

Zware gevallen fotografeerde ze. Een vrouw van 83 in Teteringen die 24 uur van de dag voor haar thuiswonende man van 90 zorgt. Hij heeft Parkinson, de hoogste indicatie. ,,Zij wil per se dat hij thuis blijft wonen." Een kleinzoon en een opa in Breda, een schoondochter en haar schoonmoeder.

Ilse hoefde niet ver van huis. Zorginstelling Riethorst Stromenland 'leverde' al vijf koppels. Het fotograferen zelf was niet het zwaarste. ,,Dat was binnen een paar uur gebeurd". Het waren vooral de interviews die bleven hangen. ,,Soms zaten Carla en ik op de terugweg huilend in de auto."

En Nu? We kijken naar een foto van een klooster in Vlierden, Oost-Brabant. Daarin zijn vier woningen ondergebracht, verdeeld over zestien familieleden. De oudste bewoner is 86, de jongste een maand. Ilse: ,,Ik denk dat dit de toekomst is als het zo doorgaat met de zorg. Preventieve mantelzorg."

De tentoonstelling Stationsplein 18 duurt tot 30 december, Daarna reist de expo door het land en is op minimaal zeven locaties te zien. Bijzonder: je moet elkaar helpen om de foto's te zien. Zoals draaien aan een wiel, het openen van een lade of blokken stapelen en verplaatsen om een puzzel op te lossen. Ilse: ,,De kleinste,intiemste foto's bewaar ik voor in de viewmaster. Sommige situaties en mensen zijn gewoon té kwetsbaar."

Het thema mantelzorg is actueler dan ooit. ,,Mijn generatie zal nog meer mantelzorgers voortbrengen", verwacht Ilse. Daarom is aan de tentoonstelling een educatief programma verbonden. Voor het vak CKV is een lesprogramma opgezet waarbij jongeren ouderen fotograferen. Ook onderzoeken Avans-studenten Sportkunde en Mens & Techniek hoe ze studenten aan ouderen kunnen koppelen om de mantelzorgers te ontlasten.