Terwijl in Zundert voor de etalage van Markt 23 een groepje mensen de foto's bekijkt die daar hangen van vervlogen tijden, duikt binnen, achter het oude bureau van de Rijsbergse burgemeester,  conservator Pieter van Nes de museumgeschiedenis in.

Even denkt hij terug aan het moment dat  begin 2019 bekend werd dat de Weeghreyse het voormalige gemeentehuis in Rijsbergen moest verlaten. Aan de zoektocht naar een alternatief. Aan de Zundertse winkel die zich aandiende. De verhuizing, inrichting, de hectiek voor de opening. En aan: ,,De coronacrisis.” Die de opening dwarsboomde.

Het leidde tot uitstel. Tot verplichte aanpassingen. De ruimte moest worden gescheiden, er kwam plexiglas, er verschenen gele pijlen en strepen op de vloer. En er werd gewacht. Tot?, ,,Nu.” Want vandaag, vrijdag, opent burgemeester Joyce Vermue eindelijk de nieuwe Weeghreyse.

Een museum: ,,Dat historisch op een mooie plek zit.” Met uitzicht op de geboortegrond van Vincent van Gogh. Aan een weg die Napoleon aanlegde tussen Parijs en Amsterdam. Een route: ,,Die de Zundertse ondernemers geen windeieren legde.”

Van Nes filosofeert: ,,Die weg werd breder, er kwamen auto's.” En uitlaatgassen. Waardoor:  ,,De route van toen heeft bijgedragen aan de klimaatverandering waar onze agrariërs nu de zure vruchten van plukken.”

Vergezocht? ,,Nee. Het geeft aan dat beslissingen uit het verleden consequenties hebben voor later. Dat zie je in dit museum. In dertig minuten ervaar je hoe enorm het leven voortdurend verandert.”

De Weeghreyse neemt de bezoeker aan de hand, toont hoe 2200 voor Christus een stenen dolk werd gemaakt op nagenoeg dezelfde plek waar dik 4000 jaar later moderne machines het land omploegen. Laat zien dat in 1915 schuren zich vulden met Vlaamse vluchtelingen. Belgische buren die met een stroomdraad met 2000 volt van de ene op de andere dag van het Zunderts afgesloten werden.

Maar presenteert ook een wirwar van herinneringen aan iets wat ooit alledaags, maar tegenwoordig heel vreemd is. Eigengemaakte sigaretten, schoolschriftjes, smokkelwerktuigen. Fragmentarisch uitgestald. ,,Als het leven zelf.”

De Weeghreyse koppelt  heden aan verleden. Heeft naast de vaste collectie, wisselexposities. De eerst gewijd aan het slapende in 1616 opgerichte gilde Sint Sebastiaan. Stokoud? Geenszins. Gildes zijn in het Zundertse nog altijd springlevend.

De vrijwilligers van De Weeghreyse hebben zin weer mensen te ontvangen. Maar maken zich ook zorgen over de toekomst. Vandaar een oproep om vooral iets te doneren aan de Kuyperstichting voor Cultuur en Historie. Die beheert de financiën voor het museum. Voor meer info: www.deweeghreyse.nl