In 2006 ging de SP van twee naar vier zetels in Breda. De nieuwe raadsleden toen (vlnr met bloemen): Joyce van der Zanden, Maurice Spapens, Koos Gouka en Frank Vergroesen. © Johan Van Gurp

De actiepartij die mee ging draaien aan de knoppen in Breda

RECENSIEVijfentwintig exemplaren van het partijblad Tribune kreeg Rob van der Sman begin jaren tachtig van de SP. Daarmee ging hij in Breda langs de deuren om ze te verkopen. Met de opbrengst daarvan moest hij nieuwe Tribunes afnemen, om die vervolgens weer te verkopen en het geld in de partijkas te storten.

Paul Verlinden 17-02-18, 20:00 Bron: BN DeStem

De SP-afdeling Breda viert dit jaar zijn 25-jarige bestaan. Maar eigenlijk is de partij al tien jaar langer in Breda aanwezig, want in 1982 werd Rob van der Sman kaderlid van de SP. Hij was in die tijd zo'n beetje de enige actieve SP'er in Breda. Hij verkocht partijkrantjes en voerde zowel actie om de OZB kwijt te schelden voor minima als solidariteitsacties voor stakende Britse mijnwerkers. In 1986 deed hij een poging om in de gemeenteraad te komen maar Breda bleek toen nog niet rijp voor de Socialistische Partij.

Samen strijden

Met deze cartoon nam de SP in de jaren negentig de oplopende kosten voor de bouw van het Chassé Theater op de hak. © SP

Het valt te lezen in het boek Samen Strijden Samen Winnen, dat zaterdag ter gelegenheid van het 25-jarige bestaan is verschenen. Het is samengesteld en geschreven door (Bredase) SP'ers zelf . Het boekwerk (60 pagina's) schetst een beeld van een partij die in Breda lange tijd in de marge heeft moet werken. Daar kwam in de jaren negentig verandering in toen de lokale SP mee ging varen op de groeiende landelijke populariteit van de partij. In 1996 werd Johan Kwisthout het eerste Bredase SP-gemeenteraadslid ooit. Vervolgens groeide de partij in 2002 naar 2 zetels en in 2006 naar 4 zetels.

Na een kleine terugval in 2010, bereikte de SP in 2014 een hoogtepunt met 6 zetels. De SP was ondertussen niet meer de partij die vooral actie voerde en zich tegen het establishment afzette. Meebesturen was al een tijdje een optie. De partij was echter al een paar keer buiten de boot gevallen. In 2014 veranderde dat, op een manier die weinigen voorspeld hadden.

Meest linkse coalitie

In het hoofdstuk Aan de knoppen wordt beschreven hoe dat proces verliep. Zoals bekend, dachten de twee grootste partijen, VVD en D66 in 2014 vrij snel een coalitie te kunnen vormen. Maar ze hadden buiten de rest gerekend: SP, PvdA, GroenLinks, Breda '97 en CDA vonden elkaar in parallelle onderhandelingen. Zo kwam 'de meeste linkse coalitie ooit in Breda' tot stand en Patrick van Lunteren werd de eerste SP-wethouder in Breda.

Lang hield die coalitie overigens niet stand. In het boek wordt aangestipt hoe het CDA al snel de VVD er bij wilde halen en hoe GroenLinks uiteindelijk de stekker er uit trok. Maar ook dat zijn al bekende verhalen.

Aartsvijand

SP en PvdA gingen verder met VVD en D66. Dat de SP met 'aartsvijand' VVD in zee ging, wordt in het boek verdedigd door te stellen dat belangrijke onderwerpen als zorg, wonen en bestaanszekerheid overeind bleven. Dat eigen SP-sausje is duidelijk aanwezig in het boek. Maar verder is het vooral een relaas van een partij die ooit als eenmansactie van start ging, om uiteindelijk als brede organisatie zelf mee aan de knoppen te gaan draaien.

'Samen Strijden Samen Winnen/25 jaar SP in Breda ' is verkrijgbaar bij de Vrije Boekhandel voor 5 euro (en gratis voor SP-leden).