Bredase felicitaties voor 100-jarige Poolse bevrijder

Het is een goede gewoonte in Breda dat de burgemeester op visite gaat bij inwoners van de stad die hun honderdste verjaardag vieren. Nu Marian Slowinski die respectabele leeftijd heeft bereikt, stapten burgemeester en wethouder in het vliegtuig naar de Poolse hoofdstad. “Want als bevrijder van Breda en ereburger van de stad bent u een bijzondere honderdjarige", sprak Paul Depla de jarige toe op een receptie. “We willen u laten zien hoe dankbaar we zijn voor onze vrijheid. Vrijheid die we te danken hebben aan de Eerste Poolse Pantserdivisie.”

Marian Slowinski maakte deel uit van die divisie onder leiding van generaal Stanislaw Maczek, die eind oktober 1944 Breda en omgeving bevrijdde. ‘Een zware strijd’, zei Slowinski in een interview met deze krant, vijf jaar geleden ter gelegenheid van 70 jaar bevrijding. Na de oorlog wilde hij in eerste instantie in Duitsland gaan wonen, maar Slowinski keerde in 1947 alsnog terug naar Polen omdat zijn vader ernstig ziek was.

Ter ere van zijn honderdste verjaardag was woensdag in de militaire kathedraal van het Poolse leger een heilige mis, waarin ook de soldaten van de Eerste Pantserdivisie werden herdacht. Na afloop vond een feestelijke receptie plaats, georganiseerd door de Poolse defensie samen met de Nederlandse ambassade. “We hebben Slowinski een Delfts blauw beeldje van de Bredase Grote Kerk overhandigd. Hij en zijn vrouw Józefa waren zichtbaar ontroerd door alle aandacht die ze kregen”, vertelde Marianne de Bie gistermiddag telefonisch vanuit Warschau.

In zijn speech refereerde Depla aan de speciale band tussen Breda en Polen. “In 1944 was u, meneer Slowinski, pas 25 jaar. Moedig en onverschrokken. De Poolse soldaten werden in de ijskoude winter van 1944-1945 ingekwartierd bij de Bredase bevolking. Toen ontstonden vriendschappen en liefdes voor het leven. Toen is de band tussen Breda en Polen bezegeld. Een band voor altijd.”

De Bie: "De bevrijding door de Polen markeert een belangrijk moment in de geschiedenis van Breda. We moeten dat verhaal levend houden, ook als er niemand meer leeft die het daadwerkelijk heeft meegemaakt. Het verhaal zal in de toekomst anders verteld worden, meer eigentijds en we moeten er jongeren bij betrekken. Maar dan moet je de band wel bestendigen die we de afgelopen jaren hebben opgebouwd.”

Vorige maand noemde Slowinski in een interview met de Volkskrant de inwoners van Breda ‘de aardigste mensen ter wereld’. Depla: “Wij kunnen u niet genoeg danken voor deze ontroerende woorden. Meneer Slowinski, u bent één van ons.” 
Eind oktober wordt 75 jaar bevrijding van Breda uitgebreid gevierd. Depla en De Bie hebben Slowinski en zijn vrouw hiervoor uitgenodigd. De Bie: "Hij wil graag komen, maar hij zei ook dat hij op zijn leeftijd reëel moet zijn. Begrijpelijk dat hij zijn komst nu nog niet kan toezeggen.”