Waarom sluit overheid alle sjoemelwinkels niet?

,,Iedereen voelt inderdaad op zijn klompen aan dat zo’n nagelstudiootje zonder klanten niet klopt. Dat in een lege kapsalon van alles wordt gewassen, behalve haar. Heel irritant en in het oog springend, maar toch niet makkelijk op te lossen'', verzekert directeur Caspar Hermans van de Taskforce Brabant-Zeeland.

Zijn organisatie is het zenuwcentrum in de strijd tegen de ondermijnende (drugs)criminaliteit waaronder witwaswinkels vallen. Een 'fors probleem': ,,Als alle zonnestudio's, kappers en schoonheidssalons echt zo veel klanten hadden, dan liepen er in West-Brabant toch alleen donker gebruinde inwoners rond met super verzorgd uiterlijk en tiptop kapsel. Wij zien dat niet.''

De Taskforce heeft het nooit precies uitgezocht, maar vermoedt op basis van ervaring, waarnemingen en gezond verstand dat er in West-Brabant honderden sjoemelbedrijfjes actief zijn. Uit het onderzoek van deze krant blijkt dat in de steden hoe dan ook opvallend meer vestigingen in risicobranches voorkomen dan in vergelijkbare plaatsen elders.

Hermans: ,,Het gaat bij de foute zaakjes niet om enorme bedragen. Maar vele kleintjes maken één grote. Individuele criminelen die in de drugslijn zitten, bijvoorbeeld door vervoer, knippen of dealen, willen hun criminele winst consumeren en niet als windhapper te boek komen te staan.''

Het probleem is bekend, maar aanpakken is vers twee. Tot nog toe gebeurde dat 'achteraf', dat wil zeggen via controles van verdachte ondernemingen door de belastingdienst en in geval van criminele verdenkingen de (fiscale) recherche.

Door de zware bewijslast en het enorm aantal ondernemingen lijkt het voor de opsporingsdiensten dweilen met de kraan open. Naast de traditionele fiscale en strafrechtelijke aanpak achteraf, grijpt de overheid in West-Brabant daarom nu naar de preventieve strategie die gemeenten al jaren toepassen om boeven uit de (natte) horeca te weren: vergunningplicht voor verdachte bedrijfjes in risicobranches en op kwetsbare plekken.

Doorslaggevend daarbij is de zogeheten Bibob, een diepgravend onderzoek naar de achtergronden van aanvragers en - in geval van vermoedens - ook familie- en vriendenkring. Een check die vaak wordt ondersteund door Het Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC) dat cruciale gegevens van een (verdachte) aanvrager verzamelt bij politie, justitie, belastingdienst, gemeenten en andere overheidsinstanties.

De regio heeft vorig jaar goede ervaringen opgedaan met een pilotproject, gericht tegen criminele ondernemingen in de autoverhuurbranche. Hermans: ,,Sinds die actie is het aantal autoverhuurbedrijven in Tilburg meer dan gehalveerd. De branche reinigt zichzelf en criminelen raken ontmoedigd.. Zi willen we het.''