Vogels zingen en roepen niet zonder reden

De dagen zijn aan het lengen en het ochtendlicht schijnt steeds vroeger binnen. Terwijl ik deze column schrijf, dringen de boenke-boenke-geluiden van de carnavalswagens mijn huis binnen. Daarvoor was het mooie gezang van de merel het enige geluid dat me in de ochtend deed ontwaken. Over dat mooie geluid, vogelzang, wil ik het eens hebben.

Veel mensen vragen zich af waarom de vogels eigenlijk zingen. Het antwoord is erg simpel: vogels zingen om te communiceren.

Zingen is de bekendste vorm van diercommunicatie. Je moet dat zingen trouwens niet al te letterlijk nemen, want het gezang van mussen vindt volgens mij niet iedereen mooi. Maar dit valt ook onder het hoofdstuk zang.

Toch zijn er twee verschillende soorten geluiden te benoemen binnen de communicatie bij vogels. Het ene noemen we zang en het andere roep. De zang hoor je vooral heel goed in het vroege voorjaar, vooral voor de broedperiode. De zang dient om een leefgebied (territorium) aan te geven en te verdedigen. Én om een vrouwtje te lokken. Het geroffel van de spechten hoort daar ook bij.

Na de broedperiode, juli of augustus, is het stil. Dit komt dan omdat de vogels in de rui zijn. Daarna beginnen sommige vogels (onder andere roodborsten) weer te zingen, omdat ze dan hun winterterritorium verdedigen.

Heel anders is de roep. Die heeft vaak maar kortere geluiden en is per geval anders. We kennen de contactroep, de lokroep, de vluchtroep en de bedelroep. En ook is er een alarmroep. Die bestaat vaak uit snel achterelkaar herhaalde geluiden, een beetje een paniekgeluid. Al deze roepgeluiden kun je het hele jaar door horen, zelfs tussen de zanggeluiden door.