Weer klinken die 298 namen: herdenken van ramp met MH17 went nooit

Vrienden en familie verzameld voor de nationale herdenking van de vliegramp met vlucht MH17. © ANP

Ieder is hier met zijn eigen gevoel, met het verdriet, dat ons verbindt en dat we samen delen
Piet Ploeg, voorzitter stichting Vliegramp MH17

Het is zo’n dag als vijf jaar geleden. De lucht is blauw, de zon schijnt onverbiddelijk door enkele stapelwolken heen, en vliegtuigen stijgen om de paar minuten op in de nabijheid van Nationaal Monument MH17. Sommigen dichterbij dan ooit. Ze zitten waarschijnlijk weer bomvol vanwege de vakantie.

De sfeer is ongetwijfeld uitgelaten bij het vooruitzicht van een mooie bestemming, ver weg of dichterbij. Er zullen mensen inzitten die het opstijgen spannend vinden. Mensen die in een reisgids of boek bladeren. Er zullen kinderen zijn die hun knuffel stevig vasthouden als het toestel gestaag klimt richting de wolken aan de hemel.

Het herdenken van de ramp met MH17 went nooit. Voor de vijfde keer klinken 298 namen. Bij elke naam hoort een gezicht, een stem, een geur, een herinnering, een verhaal, een lach of een traan.

Lees verder onder de foto

Vrienden en familie lezen de namen van slachtoffers van de ramp met vlucht MH17 voor. © ANP

,,Veel van jullie zijn misschien met lood in de schoenen vanmorgen van huis vertrokken en naar hier gekomen’', zegt Piet Ploeg, voorzitter van stichting Vliegramp MH17. ,,Met pijn in de buik misschien. Daarom is het ook zo fijn om hier samen te komen, want samen hebben we geen woorden nodig. Ieder is hier met zijn eigen gevoel, met het verdriet, dat ons verbindt en dat we samen delen.’’

Vijf jaar gaat als een film aan iedereen voorbij. Een film met een begin, maar zonder eind. Er komt een rechtszaak aan maar de leegte zal nooit meer opgevuld worden, en de tranen zullen nooit opdrogen. De leeftijden van de slachtoffers bevriezen. Ploeg: ,,Het besef dat broertjes, zusjes, nichtjes, neefjes en vrienden en vriendinnen niet meegroeien, maar voor altijd blijven wie ze waren op het moment dat afscheid is genomen.’’

Lees verder onder de foto

Acht vriendinnen lezen een gedicht voor tijdens de herdenkingsbijeenkomst. © ANP

Geen nieuwe herinneringen

Het is zoals de teksten die acht tienermeisjes voordragen bij het monument. Ze vertellen over het verlies van hun hartsvriendinnen. Over de momenten dat ze samen met barbies en Playmobil speelden. Samen hutten bouwden of op de trampoline sprongen. Over de laatste tekst die voor vertrek op een roze muur werd geschreven. Over lachbuien, ruzies en roddels. Of de laatste foto op Schiphol met vier glunderende gezichten. ,,Ik denk eraan terug, met een lach en besef dat wij samen geen nieuwe herinneringen meer maken’', zegt een van de vriendinnen.

Voor sommigen klinkt het alsof het ‘àl’ vijf jaar geleden is. Voor de meesten voelt het als ‘pàs’ vijf jaar. ,,Het gemis blijft groot, de confrontatie met die verschrikkelijke tijd in 2014 blijft óók groot’', zegt Ploeg. ,,Vijf jaar brengt ook met zich mee dat u toch weer een beetje het gewone leven oppakt en er ruimte is voor andere dingen.’’

Lees verder onder de foto

Premier Rutte, buitenlandminister Blok en minister van Justititie Grapperhaus tijdens het voorlezen van de namen. © ANP

Rechtszaak

Gerechtigheid voor de doden blijft ons gezamenlijke doel
Premier Rutte

Volgend jaar begint een nieuw hoofdstuk in het verwerkingsproces. Dan start de rechtszaak tegen vier verdachten. Met geduld en vertrouwen hebben de nabestaanden erop gewacht. ,,Maar ook vastberaden’', zegt Ploeg. ,,De direct én indirect verantwoordelijken voor de dood van onze geliefden zullen ter verantwoording worden geroepen.’’

Ze voelen zich gesteund door de woorden van premier Mark Rutte. ,,Gerechtigheid voor de doden blijft ons gezamenlijke doel. Het gevoel schreeuwt dat dit snel moet gebeuren, terwijl het verstand zorgvuldigheid voorschrijft. De weg naar gerechtigheid loopt via vasthoudendheid en eensgezindheid. En via het vertrouwen dat flagrante leugens en doelbewuste fluistercampagnes het nooit mogen winnen van de onloochenbare feiten.’’

Lees verder onder de foto

Nabestaanden leggen bloemen bij het Nationaal Monument MH17 in Vijfhuizen. © ANP

Vijf jaar herdenken went nooit. Niet de klanken van Yiruma’s nummer ‘River flows in you’, dat onlosmakelijk verbonden is aan de MH17-ramp, en de tekst van de muziek. Niet de zonnebloemen die stralen in het veld, of het geluid van geklapper van touwtjes tegen de vlaggenmast. Niet het voorlezen van de namen door stemmen die haperen, trillen of breken.

Wat ook nooit went is het geluid van aanzwellende motoren van vliegtuigen die continu opstijgen naast het monument. Deze middag zijn alleen vertrekkende vliegtuigen te zien. Alsof ze solidair zijn met de passagiers van MH17 die nooit meer terugkwamen.

,,Maar u komt wel terug naar hen’', zegt Rutte. ,,In gedachten elke dag en eens per jaar als groep op deze vredige plek, om samen te huilen, herinneringen op te halen en ervaringen uit te wisselen. Omdat we door hun namen hardop te noemen, de herinnering aan die 298 unieke mensen levend houden.’'

Bij het MH17-monument in Park Vijfhuizen sprak deze site eerder deze week met verschillende nabestaanden van de vliegramp: