Uitgeslapen en duurzaam met de trein naar de Alpen

Hij heeft heerlijk geslapen, bezweert de 2 meter lange en fors gebouwde Andreas Matthä, de directeur van ÖBB - zeg maar de Oostenrijkse NS - als hij na een rit van bijna veertien uur op Amsterdam Centraal uitstapt. ,,Ik slaap een beetje op mijn zij met oordopjes in. Gaat perfect.’’ 

Nostalgie is het gevoel dat overheerst bij de Oostenrijkse Nightjet-slaaptrein. Reizen vol grandeur waarbij het landschap, bossen, steden en bergen voorbijtrekken; de sfeer van Murder on the Orient Express in een moderner jasje. De opklapbedden zijn qua afmetingen ook nostalgisch: 1.80 meter lang en 74 centimeter breed. Matthä lacht. ,,Ik rek me wel uit als ik naast mijn bed sta.’’

Matthä, maar ook NS-directeur Marjan Rintel en de meegereisde Oostenrijkse minister van Vervoer en Milieu Leonore Gewessler roemen de duurzaamheid van de trein. ,,Dit is qua duurzaamheid de modernste en meest comfortabele manier van reizen’’, zegt Rintel. 

In 2016 stopten de Duitsers na 115 jaar met de laatste nachttrein naar Nederland. Ze zagen er geen brood meer in. De Oostenrijkers wel; ze namen een deel van de treinstellen over en bouwden hun netwerk uit. De nieuwe slaaptrein is in samenwerking met de NS. Matthä: ,,Nachttreinen zijn voor ons altijd een belangrijke niche geweest, dat nu door de klimaatdiscussie stevig groeit. We merken dat met name de jeugd vanwege het milieu liever de trein pakt dan het vliegtuig. Een enkele treinreis Amsterdam-Wenen bespaart bijna 100.000 kilo CO2.’’ Matthä heeft de smaak te pakken met de nieuwe Nederlandse doelgroep. In december wil de ÖBB ook met een Nightjet Zürich-Amsterdam gaan rijden. 

De ÖBB is in Europa de koning van de slaaptreinen. Het spoorbedrijf runt negentien verschillende slaaptreinen naar alle windstreken. Van Berlijn, tot Hambrug, Brussel, Rome en Parijs, overal rijden de Oostenrijkers.

De luxe een- of tweepersoonscabines van de Nightjet hebben een eigen toilet, wastafeltje en zelfs een douche. Een steward serveert het ontbijt. De zespersoonskamers worden vooral door families geboekt en zijn voorzien van een wastafel. ,,Toeristen en families, dat zijn onze doelgroepen’’, zegt Matthä. ,,Je reist met kinderen liever in een slaaprijtuig 1000 kilometer dan met de auto.’’ Ook jongeren die low-budget reizen zullen de trein weten te vinden, denkt hij. Wie alleen een stoeltje boekt is voor een enkeltje Wenen 29 euro kwijt, zonder ontbijt. Een ligplaats kost het dubbele. Wie een privé-slaapcabine wenst, betaalt tot 259 euro enkele reis. De tarieven zijn flexibel en afhankelijk van tijdstip van boeken en beschikbaarheid. Wie vroeg boekt is doorgaans het goedkoopst uit. 

De Nightjet vertrekt dagelijks vanuit Amsterdam (19.30 uur), Utrecht (20.02 uur) of Arnhem (20.37 uur) en om 09.19 uur de volgende ochtend arriveert de slaaptrein op Wien Hauptbahnhof. Wie gaat vliegen moet ruim voor 07.00 uur op Schiphol zijn en na landing nog een halfuur met trein of taxi naar de stad reizen, maar is dan ook rond 09.30 in het centrum van Wenen. Het vliegtuig is vergeleken met het duurste treinkaartje gemiddeld zo'n 75 euro goedkoper en de vlucht duurt nog geen twee uur. Maar wie met de trein reist, komt heerlijk uitgeslapen aan, stellen de Oostenrijkers. In München splitst de trein, het ene deel gaat naar Wenen, de andere helft naar Innsbruck. In de winter hopen NS en ÖBB zo ook wintersporters te trekken.

Staatssecretaris Verkeer en Infrastructuur Stientje van Veldhoven wil in 2025 2 miljoen mensen minder laten vliegen ten faveure van de trein. Een volle Nightjet met 500 passagiers scheelt toch weer drie tot vijf vliegtuigen.  Zij steunt de slaaptrein Wenen-Amsterdam gedurende drie jaar met in totaal 6,7 miljoen euro, ofwel iedere vertrekkende of arriverende slaaptrein krijgt 3000 euro overheidssteun. 

Onderstaande video werd vorig jaar gemaakt, de introductie van de Nightjet werd vertraagd door corona.