Het in 2005 opgerichte ‘Nieuwsbegrip’ is een methode voor kinderen om gemakkelijker begrijpend te kunnen lezen aan de hand van teksten uit de actualiteit. Veel scholen in Nederland gebruiken Nieuwsbegrip als lesmethode om kinderen te leren hoe ze teksten moeten lezen en leren begrijpen. Deze week gaan de lessen over de antiracismeprotesten die momenteel over de hele wereld worden gehouden.

Met eenvoudig, puntsgewijs taalgebruik probeert Nieuwsbegrip de gewelddadige dood van George Floyd bespreekbaar en begrijpelijk te maken voor kinderen. Maar de wijze waarop schiet bij veel mensen in het verkeerde keelgat. Nieuwsbegrip zou niet alle feiten correct weergeven en niet genoeg aandacht schenken aan de context.

Zo valt bijvoorbeeld te lezen: ‘Sommige witte mensen vinden dat andere mensen minder waard zijn’ en ‘Witte agenten doen dit vaker’. Ongefundeerd, vindt bijvoorbeeld Jan van de Beek, die op de Universiteit van Amsterdam promoveerde op onderzoek naar migratie-economie. ,,Hier wordt over racisme gesproken als een exclusief ‘wit’ fenomeen, wat niet alleen onjuist is, maar ook nog eens een racistische voorstelling van zaken. De tekst dirigeert de gedachtegang van de kinderen – die zelf nog weinig referentiekader hebben en dus weinig mogelijkheden om te nuanceren en feiten van context te voorzien.”

De PO-Raad, de sectororganisatie voor het basis-, speciaal basis- en (voortgezet) speciaal onderwijs, is door Van de Beek op Twitter gevraagd om te onderzoeken ‘in welke mate politiek-ideologisch gekleurde boodschappen impliciet en expliciet een rol spelen in het lesmateriaal op basisscholen’. De PO-Raad laat hierop weten dat zij hierin geen rol spelen en dat zij via de officiële kanalen geen verzoek hebben ontvangen.

Ondertussen laat CED-Groep in een eigen verklaring weten dat het niet de bedoeling was om mensen op wat voor manier dan ook te kwetsen. ,,Ten eerste, racisme bestaat. Op de reacties die dat ontkennen, reageren wij niet”, valt te lezen in een persbericht. ,,Ten tweede geven we hier enige uitleg bij het maken van onze leesteksten. Wij raadplegen allerlei bronnen en schrijven op basis daarvan de teksten. We doen dat op vijf niveaus, van groep 4 basisschool tot de middenbouw van het voortgezet onderwijs. Hoe hoger het niveau, hoe uitgebreider de teksten die leerlingen te lezen krijgen.”

Op lagere niveaus beschrijft Nieuwsbegrip de onderwerpen in eenvoudiger taalgebruik. ,,Dat is soms heel erg zoeken naar een formulering die toch de juiste nuance naar voren brengt.” Dat speelt vooral bij niveau AA, dat het meest in groep 4 gebruikt wordt. De versie die op sociale media getoond wordt is AA-Alfa, een versie specifiek voor leerlingen met een achterblijvende ontwikkeling. 

,,In deze AA-Alfaversie zijn deze week enkele zinnen terechtgekomen die ondanks onze zorgvuldigheid toch anders uitgelegd worden’’, geeft CED-Groep toe. Daarom maakt het onderwijsplatform een nieuwe versie van deze tekst.

Bekijk hier onze video's over de strijd in Nederland tegen racisme: