Schaatsweek was dodelijkste sinds de oorlog

De sterftecijfers schoten omhoog door de kou en de aanhoudende griepepidemie. Vooral ouderen werden het slachtoffer. Van de in totaal 3887 doden was ruim de helft tachtigplus.

Week 9, van 26 februari tot en met 4 maart, is een trieste maar ook historische week, zo blijkt uit de statistieken van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De laatste keer dat er in één week meer doden vielen was in januari 1945, tijdens de Hongerwinter. Toen overleden er zo’n 4500 per week. Exact kan het CBS dit ‘record’ niet uitrekenen, aangezien in die tijd alleen sterftecijfers per maand werden bijgehouden.

Wel is zeker: sinds de oorlog is de sterfte in één week nooit meer zo hoog geweest. Zelfs in week 5 van 1953 toen de Watersnoodramp plaatsvond, vielen er minder doden: 3200 in totaal.

Tót week 9 van dit jaar. Tot die ijskoude laatste februariweek waarin het nieuws gedomineerd werd door ‘de Siberische beer’, schaatskoorts en gevoelstemperaturen van - 15 graden.

Jan Latten, hoofddemograaf bij het CBS, denkt dat de komende jaren het sterfterecord nog wel vaker dan eens verbroken zal worden. ,,Nederland telt meer ouderen dan 70 jaar geleden. Een pasgeboren jongetje uit 1945 had een gemiddelde levensverwachting van 72 jaar. Een pasgeboren meisje werd circa 77 jaar. Nu ligt dat gemiddelde voor een pasgeboren jongetje ruim boven de 80 en voor meisjes tegen de 85 jaar. Maar het nadeel van ouder worden is dat ons lijf zwakker wordt en we kwetsbaarder worden voor dingen die samengaan met natuurfenomenen als zo’n extreem koude winterweek.” 

De ouderen sterven natuurlijk niet aan temperaturen onder nul, zegt Latten, maar de kou vergt wel veel van hun lichaam. ,,En dan is het risico groter dat zij hevige griep krijgen of een longontsteking oplopen en er complicaties ontstaan waarvan ze niet herstellen.” Naar schatting leven er rond 2050 zo’n twee miljoen 80plussers, berekende het CBS. ,,Als je dan zo’n situatie krijgt als deze winter, zal het aantal sterfgevallen per week ook hoger liggen.”

Vorig jaar stierven gemiddeld 2800 mensen per week. In week 9 waren dat er ruim duizend meer. Behalve koude winterweken ziet het CBS ook sterftepieken tijdens hittegolven in de zomer. De temperatuur waar Nederlanders het beste op gedijen is 17 graden.