Politie stuurt troepen naar het buitenland

Een drugslab op een boot die met een boobytrap bijna tot zinken wordt gebracht en vervolgens de arrestatie van drie Mexicanen, waarvan één lid is van een gevaarlijk kartel. De Brabantse plaats Moerdijk leek afgelopen week het decor van een aflevering van de Netflix-serie Breaking Bad.

Dat Mexicanen actief zijn in Brabant noemt korpschef van de politie Erik Akerboom reden tot ongerustheid. ,,Dat is een kaliber waar je liever niet mee te maken hebt.” Toch kan zelfs het absurde scenario van een zelfzinkende drugsboot de korpschef nauwelijks meer verrassen. Er is zoveel misdaadgeld in omloop, dat vrijwel álles mogelijk is. ,,Of het nu gaat om professionele uitrusting voor criminelen, of betalingen van mensen die grof geweld willen plegen. Misdaadgeld heeft een enorm verziekende werking.”

Dat criminelen van over de hele wereld hier neerstrijken, ziet hij als een logisch gegeven. ,,We zijn een land waarin handel, transport en digitale communicatie op een heel hoog niveau staat. Onze hele infrastructuur leent zich goed voor de misdaad. Dat trekt foute lieden aan.”

Voor de politie betekent het dat het werk in hoog tempo verandert. Bijna elk politieonderzoek kent tegenwoordig een internationaal element, of het nu om de georganiseerde misdaad, kinderporno of een ogenschijnlijk simpele overval gaat. ,,We moeten altijd wel een telefoon of een server in het buitenland uitlezen. Tegelijkertijd ontvangen we ook steeds meer informatieverzoeken uit het buitenland.”

Samenwerking met andere politiekorpsen staat daarom hoog op de agenda. ,,We kennen al Joint Investigative Teams, JIT’s, waarin meerdere landen samen optrekken in een onderzoek. Je zou zo’n JIT ook kunnen opzetten rond een thema als witwassen. Dat is zo’n internationaal fenomeen geworden, daarvoor heb je ook anderen nodig om dat te kunnen bestrijden.”

De extra 291 miljoen euro die Akerboom het afgelopen jaar van het kabinet kreeg, heeft hij onder meer gebruikt om tientallen politiemedewerkers in het buitenland te stationeren. Zij moeten dáár de Nederlandse belangen behartigen. ,,Zorgen dat ons rechtshulpverzoek bovenaan de stapel komt bijvoorbeeld.” Ze moeten ook verhinderen dat een container met cocaïne uit Colombia naar Rotterdam komt. ,,We moeten meer tips uitwisselen. Informatie gaat pas stromen als je die deelt. Internationale samenwerking is het geheim van de smid, echt.”

Vandaag presenteert Akerboom de jaarverantwoording van de politie. In 2018 lijkt aan de almaar dalende misdaadcijfers een eind te zijn gekomen. Overvallen en zedenzaken stegen voor het eerst sinds jaren. En dan hebben we het alleen nog over de klassieke misdaad. ,,We hebben er met digitale criminaliteit een groot fenomeen bijgekregen. Dat laat zich moeilijker in cijfers vatten, omdat mensen nauwelijks aangifte doen. Maar neem nu een phishing-expeditie, waarbij geprobeerd wordt van zoveel mogelijk mensen het wachtwoord te ontfutselen. Over hoeveel potentiële slachtoffers gaat het wel niet?”

Vanwege die snel veranderende wereld wil Akerboom sleutelen aan zijn organisatie. Voor de 17.000 politiemedewerkers die vanwege een naderend pensioen moeten worden vervangen, wil de korpschef meer mensen met digitale expertise terugkrijgen. Want zelfs de wijkagent moet een belangrijk deel van zijn tijd op het internet actief zijn. ,,Dat is waar je tegenwoordig steeds vaker jongeren vindt, online en op straat.”

Na zware jaren van reorganiseren tot één nationale politie, financiële tekorten en veel onrust onder agenten, lijkt een fase aan te breken waarin de blik weer vooruit gericht kan worden. ,,We hebben onze organisatie ingericht op basis van plannen van acht jaar geleden. Inmiddels ziet de wereld er totaal anders uit. Ik wil nu verder doorontwikkelen. Naar buiten kijken en onze organisatie daarop toesnijden. Dat zie ik als een belangrijke opgave voor de komende periode, dus dat wil ik nog wel even doen voorlopig.”