Overleg tussen OM en Extinction Rebellion levert niets op, plan om A12 te blokkeren blijft

Klimaatactiegroep Extinction Rebellion heeft vrijdag overleg gevoerd met het Openbaar Ministerie over de aangekondigde blokkade van de snelweg A12 in Den Haag. Volgens een woordvoerder van het OM was het ‘een uitwisseling van standpunten, we hebben over en weer onze zorgen aan elkaar geuit, en dat is ook het enige. Er is niets veranderd met het oog op hun actie.’

Ook de activisten zeggen dat het overleg met het Openbaar Ministerie, de politie en de gemeente Den Haag, niets heeft opgeleverd. ,,Wij betreuren de onwil van de gemeente Den Haag om de veiligheid van de demonstranten en andere weggebruikers te garanderen”, stelt Extinction Rebellion.

Extinction Rebellion wil zaterdag de Utrechtsebaan in Den Haag blokkeren. Aan de ene kant van het stuk snelweg staat het ministerie van Economische Zaken, aan de overkant het tijdelijke gebouw van de Tweede Kamer. Meer dan duizend personen hebben aangegeven om te komen. Ook sluiten meer dan dertig directeuren van maatschappelijke organisaties aan bij het protest. Waaronder ook bredere maatschappelijke organisaties zoals het FNV, Aidsfonds en Stichting Vluchteling.

De burgemeester van Den Haag, Jan van Zanen, heeft vrijdag een mail gestuurd aan enkele organisaties die willen meedoen aan de steunactie. ‘Ik hoop dat u als grote organisatie verantwoordelijkheid neemt en uw achterban niet blootstelt aan het gevaar ernstige strafbare feiten te begaan’, schrijft hij daarin.

Volgens de burgemeester is Extinction Rebellion ‘op geen enkele wijze bereid om een vorm van demonstreren te kiezen die veilig is.’ Van Zanen voegt eraan toe dat het blokkeren van snelwegen ‘de grenzen van het demonstratierecht overschrijdt. Het doel heiligt niet elk middel en verder gaan op deze weg is onverantwoord.’

Het protest is niet officieel aangemeld bij de gemeente Den Haag. De gemeente wil graag dat de klimaatactivisten naar het Malieveld gaan voor hun demonstratie, maar daar ziet Extinction Rebellion echter niks in. Volgens een gemeentewoordvoerder zal er zaterdag politie worden ingezet om alles in goede banen te leiden. ,,Die zullen ook op het Centraal Station staan, om de activisten naar het Malieveld verwijzen.”

Vanochtend vond een kort geding plaats omtrent het gebiedsverbod van klimaatactivist Lucas Winnips. De activist werd eerder opgepakt en kreeg een verbod opgelegd om morgen in de buurt van de A12 in Den Haag te komen. De rechter kon vandaag niet bepalen of dit terecht was opgelegd door het OM. Dinsdag wordt de zaak opnieuw voorgelegd bij de raadkamer.

,,Demonstreren is een grondrecht, een groot goed in onze democratische samenleving”, stelde de voorzieningenrechter. ,,Maar dat recht is ook niet onbegrensd. Als dat noodzakelijk is, mag dat worden beperkt.”

De rechter wijst erop dat Winnips wel mag demonstreren op het Malieveld. Ook het OM zei al eerder dat Extinction Rebellion daar wel welkom is. De actiegroep wil echter demonstreren ‘op een plek die ertoe doet’.

De uitspraak zorgt voor ongenoegen bij advocaat Willem Jebbink, die Winnips bijstaat. Volgens de raadsman is de maatregel onrechtmatig. Jebbink benadrukte voor de rechter dat hij vindt dat justitie het demonstratierecht van zijn cliënt inperkt. Een demonstrant mag volgens hem niet van tevoren worden gediskwalificeerd. Ook zou alleen de burgemeester het demonstratierecht mogen inperken. ,,De Officier van Justitie gaat dus zijn boekje te buiten.”

De advocaat van de Staat wees er echter op dat Winnips al meerdere keren is aangehouden vanwege Extinction Rebellion-demonstraties waar hij bij was. Hij zou bij een eerdere blokkade van de A12 de muren hebben beklad met krijtspray, volgens de overheid kost dat veel geld om te laten verwijderen. Winnips benadrukte voor de rechter dat de krijtspray met water afwasbaar moet zijn en dat hij nog geen enkele keer onherroepelijk is veroordeeld voor zijn deelname aan de demonstraties.

Donderdagochtend zijn nog zes andere klimaatactivisten opgepakt omdat zij opriepen mee te doen aan deze demonstratie. Ook zij kregen daarna te horen dat ze zich de komende negentig dagen niet op de Utrechtsebaan mogen begeven.

Na de aanhoudingen lieten negen maatschappelijke organisaties weten de acties van het OM onterecht te vinden. De bestuurders van de organisaties zoals Greenpeace, Milieudefensie, FNV en Oxfam Novib zijn nu van plan ook naar Den Haag te gaan. Ze willen zich bij de actie van Extinction Rebellion uitspreken voor het recht op protest. Inmiddels hebben ongeveer 25 organisaties deze steunactie onderschreven, meldt Greenpeace. Er wordt een grote opkomst verwacht.

De Partij voor de Dieren wil een debat met minister van Justitie Dilan Yeşilgöz over het preventief oppakken van de klimaatactivisten. Volgens de partij staat het demonstratierecht onder druk in Nederland. Het oppakken noemt zij een ‘intimiderende en afschrikwekkende maatregel’.