Oplichters doen huiswerk steeds beter: ‘Mensen beseffen niet hoeveel er over ze online staat’

Slachtoffers die zich in 2020 meldden bij de Fraudehelpdesk hadden bij elkaar 41 miljoen euro schade. In 2019 was dat nog 26 miljoen. In totaal ontving de Fraudehelpdesk zo’n 350.000 meldingen via het callcenter of online. Volgens de helpdesk speelt de coronacrisis oplichters in de kaart. ,,Vooral ouderen, een kwetsbare groep die nooit online was, moesten vaker het internet op”, zegt directeur Marloes Kolthof. ,,Daar maken oplichters misbruik van.”

In ruim 12.600 gevallen ging het om zogeheten identiteitsfraude, bijvoorbeeld door een hulpvraag te versturen via WhatsApp. Oplichters doen zich voor als een bekende en geven aan snel geld nodig te hebben. Goedwillende mensen maken zo argeloos geld over naar criminelen.

Volgens Kolthof bereiden oplichters zich steeds beter voor. ,,Lukraak een appje sturen gebeurt nog wel, maar oplichters gaan vaak veel gerichter te werk. Ze maken een hele studie van het slachtoffer en zijn of haar contacten, bijvoorbeeld door sociale media af te struinen. Soms maken ze zelfs gebruik van stemopnames van een bekende.”

De Fraudehelpdesk roept mensen daarom op hun profielen op sociale media af te schermen voor onbekenden. ,,Mensen realiseren zich niet hoeveel er over hun privéleven online staat. Daar maken oplichters misbruik van. Een andere tip is: betaal nooit op basis van een bericht. Bel eerst met die persoon op het al bij jou bekende nummer.  Als het om een bedrijf gaat, zoek het nummer dan op via de website.”

Ruim 4800 mensen meldden handelsplaats- of webwinkelfraude bij de Fraudehelpdesk. In bijna 3800 gevallen ging het daadwerkelijk mis en werden mensen opgelicht. Volgens Kolthof denken veel mensen ten onrechte dat het symbool van een slotje aangeeft dat een webwinkel veilig is. ,,Dat slotje geeft alleen aan dat de verbinding met de website veilig is. Het zegt niets over de eerlijkheid van de aanbieder.”

Het meeste geld verloren mensen door beleggingsfraude, in totaal ruim 13 miljoen euro. Het gemiddelde bedrag waarvoor mensen het schip in gingen, is fors: 33.000 euro per slachtoffer. Het gaat bijvoorbeeld om mensen die ingaan op advertenties op sociale media, waarin BN’ers worden misbruikt om beleggingsproducten aan te bieden.

Ook die online advertenties worden steeds vernuftiger. Omdat sociale media zoals Facebook en Instagram malafide advertenties eruit filteren, linkt de aanbieder eerst naar een onschuldige pagina. Na de automatische controle wordt de pagina waarnaar de advertentie verwijst aangepast. Zo verschijnen advertenties voor malafide beleggingsproducten toch online en is het voor de sociale media lastig er tegen op te treden.

Bekijk hier onze trending nieuwsvideo’s: