Onderhandelingen over vrije doortocht Nederlandse IS-vrouwen en kinderen

Het gaat om tien vrouwen en hun kinderen, die al langere tijd verblijven in vluchtelingenkampen in Noordoost-Syrië. Nederland wil afspraken maken om te voorkomen dat ze in Irak worden vervolgd. Dat dreigt te gebeuren als ze de kampen verlaten om het dichtstbijzijnde Nederlandse consulaat, in Irak, te bereiken. Zonder afspraken kunnen ze worden gearresteerd, berecht en de doodstraf krijgen. Daarom wil Nederland dat de vrouwen veilig naar het consulaat in Erbil worden gebracht, samen met hun kinderen. 

De vrije doortocht is controversieel. Er zijn Nederlanders die vinden dat ook de vrouwen juist in het gebied van het voormalig kalifaat van IS berecht moeten worden: in Syrië of Irak. Niet iedereen wil ook de kinderen terugzien, vanwege het gedachtegoed waarmee de terreurorganisatie ze opvoedde.

Advocaat André Seebregts, die meerdere vrouwen bijstaat, bevestigt dat de onderhandelingen gaande zijn. Een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid wil alleen kwijt dat het kabinet bekijkt hoe uitvoering gegeven kan worden aan een uitspraak van de rechtbank in Rotterdam. Die vraagt minister Ferd Grapperhaus zich in te spannen om te zorgen dat tien vrouwen in Nederland bij hun eigen proces aanwezig kunnen zijn. ,,Uitgangspunt blijft dat we geen Nederlanders onveilig gebied in sturen’’, aldus het ministerie. De woordvoerder zegt dat er geen duidelijkheid is of het proces dat is ingezet ook daadwerkelijk zal leiden tot terugkeer van de vrouwen. 

De Koerden in Syrië, die de baas zijn in de detentiekampen, gaven eerder al aan dat ze graag van de vrouwen en kinderen af willen; ze zijn niet van plan ze zelf te berechten. In de kampen zitten zo’n 35 Nederlandse vrouwen met hun kinderen.

Als de vrouwen in Nederland komen, worden zij vastgezet en worden hun kinderen ondergebracht bij bijvoorbeeld familie. Daarvoor zijn al voorbereidingen getroffen. De families zien de onderhandelingen als hoopgevend. Advocaat Seebregts benadrukt dat vooral de situatie voor de jonge kinderen in de kampen nijpend is.  ,,De hygiëne laat te wensen over. Veel vrouwen en kinderen zijn daardoor ziek. Er zijn echter geen medicijnen of adequate medische voorzieningen.” 

Lees meer: Achter de schermen lopen gesprekken tussen Nederland en de Koerden in Syrië en Irak: wat moet er met de (voormalige) IS’ers gebeuren? (Premium)