NS wil hoofdconducteur boa-status afnemen: ‘Werkt juist agressie in de hand’

Alle 2800 hoofdconducteurs op de treinen van NS zijn tevens buitengewoon opsporingsambtenaar (boa). Ze hebben daarvoor een speciale, 11 weken durende opleiding gevolgd, met daarna een examen. Als boa kunnen conducteurs onder meer een proces-verbaal opmaken, personen staande houden en boetes uitdelen, bijvoorbeeld voor het niet dragen van een mondkapje.

Wat de NS-directie betreft komt daar echter verandering in. De boa-bevoegdheden worden in praktijk nauwelijks gebruikt, stellen de spoorwegen. Ze bemoeilijken verder de werving van conducteurs. ,,Voor veel kandidaat-conducteurs is de boa-plicht reden om juist geen conducteur te willen zijn”, licht woordvoerder Erik Kroeze toe. 

Hij beklemtoont dat NS afgelopen kwart eeuw een complete afdeling Veiligheid & Service heeft opgetuigd, die inmiddels 700 medewerkers telt. ,,Zij zijn wél boa en komen bij incidenten in actie.” Verder is er ook cameratoezicht op stations. ,,De hele sociale veiligheidssfeer in treinen en op stations is compleet gewijzigd, vandaar dat we conducteurs hier niet langer mee willen belasten.” NS is sinds vorig jaar in gesprek met de eigen ondernemingsraad over hoe de boa-status te beëindigen en wanneer.

Het personeel lijkt voorstander. Ruim twee derde vindt de bevoegdheid overbodig, bleek in 2016 uit een enquête onder 700 hoofdconducteurs door FNV Spoor. ,,Sterker nog, 60 procent denkt dat gebruik maken van de boa-bevoegdheid juist kan leiden tot meer agressie op het spoor”, stelde FNV Spoor in de rapportage ‘BOA: Lust of last?’ De bond sprak van ‘een duidelijk signaal vanaf de werkvloer’.

Tegelijk zijn er wel veiligheidsgaranties noodzakelijk, vindt FNV-bestuurder Henri Janssen. Hoofdconducteurs moeten gemakkelijker en sneller een beroep op medewerkers van de afdeling Veiligheid & Service kunnen doen, stelt de vakbond. 

,,Conducteurs willen er op kunnen vertrouwen dat er snel hulp komt als dat nodig is. Daarvoor moeten er meer veiligheidsmedewerkers komen. Daar gaan wij de directie dan ook om vragen.” Hoeveel extra medewerkers dan nodig zijn bovenop de huidige 700, wil FNV Spoor niet zeggen. ,,Dat is onderhandelbaar.”

NS laat weten eerst verder te willen praten met de eigen ondernemingsraad. Een exacte datum voor wanneer de boa-status vervalt is er nog niet. 

De spoorwegen beklemtonen daarnaast in overleg te zijn met het ministerie van Justitie & Veiligheid over meer bevoegdheden voor de boa's van de afdeling Veiligheid & Service. ,,Wij willen dat onze medewerkers ook de identiteit van reizigers mogen controleren. Nu mogen we wel naar de identiteit van iemand vragen, maar niet in systemen controleren of deze klopt. We moeten dan wachten op de politie, wat veel tijd kost.”

NS wil verder grensoverschrijdende bevoegdheden voor medewerkers op internationale treinen. ,,Als de trein naar Brussel nu de grens over is, mogen onze mensen niets meer.”

De agressie tegen NS-medewerkers is sinds corona gestegen. Vorig jaar zijn door de NS 744 incidenten met agressie gerapporteerd. In 2020 waren dat er 661 en in het coronavrije jaar daarvoor 678. De medewerkers bij Veiligheid & Service kwamen vorig jaar ruim 3 miljoen keer in actie. Dat is volgens NS fors meer dan de 2,5 miljoen van een jaar eerder. 186 NS-medewerkers liepen zelfs letsel op vorig jaar, in de meeste gevallen overigens niet ernstig.

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: