Nederland krijgt er vandaag een held bij: Roy De Ruiter was gestationeerd op vliegbasis Gilze-Rijen

Generaal-majoor b.d. Henk Morsink is een blij man. Hij is Kanselier van de Nederlandse Ridderorden, zoals dat officieel heet. De baas van alle lintjes, dus. Elk jaar ziet hij honderden aanvragen voorbij komen. Maar toen de voordracht voor de allerhoogste militaire onderscheiding binnen kwam, sprong hij in het statige pand in Den Haag nog net geen gat in de lucht. ,,We hadden natuurlijk al wat voorinformatie gekregen dat er iets aan zat te komen dat er goed uit zag. Toen we het dossier lazen, waren we onder de indruk. Echt blij. En als je dan verhalen hoort van mensen waarmee hij heeft gewerkt, wordt steeds duidelijker: dit is er echt één.’’

,,Wat hij precies heeft gedaan zal de koning vandaag bekend maken. Daar mag ik niets over zeggen.’’

,,Ik vind zelf van wel. Ik heb hem twee maanden onder mijn bevel gehad toen we de opdracht hadden om twee kampen te bouwen voor de Taskforce Uruzgan. Er was daar een team van 10 vliegers die ik weleens de hand heb geschud, maar niet persoonlijk kende. Ik moest eerlijk gezegd uit de stukken lezen dat ik hem onder mijn bevel heb gehad.’’

,,Hij heeft het zeker niet alleen gedaan. Die andere vlieger is net zo dapper alleen heeft Roy niet steeds hetzelfde maatje mee gehad. En de Militaire Willems-Orde draait om meer dingen dan alleen moed. Het gaat ook om beleid en trouw. Dus hoe diep je tactieken uit bijvoorbeeld. Roy heeft daarin een belangrijke bijdrage geleverd die zover gaan dat zijn gevechtstactieken nu worden gebruikt bij het trainen van Nederlandse Apache-Vliegers.

Dat zijn de keuzes die de commandant maakt. Hoe trouw is hij aan zijn opdracht. Aan de mensen op de grond die hij moet steunen. De bemanning. Wanneer hij wel of niet geweld gebruikt. Dus niet alleen triggerhappy zijn en maar raak knallen, maar eerst goed onderzoeken en overwegen of er gevuurd moet worden of niet. Dat zijn allemaal belangrijke aspecten die juist bij Roy de Ruiter bij elkaar komen.

,,Het is niet normaal dat iemand iets dappers doet. Je moet bijna altijd je eigen angsten overwinnen. Bijna altijd doorgaan waar anderen niets doen. Voor ons zijn ook alleen deze heldendaden van belang. Niet wat mensen ervoor of erna in hun leven hebben gedaan.’’

,,Jawel, maar het is niet relevant. Wij onderzoeken alleen de periode waar het om gaat. Of iemand nu tien keer te hard heeft gereden. Of hij geen gelukkig huwelijk heeft, het maakt ons niet uit. Het gaat om die dappere daad die hij als militair heeft gedaan.’’

,,Ik denk dat het vooral voor Marco zelf heel vervelend is. Ik probeer iedere keer te focussen op waarom deze man is gedecoreerd. Dat is voor zijn heldendaad geweest. En dat blijft hij. Ik ken hem persoonlijk heel goed, heb veel contact op een prettige manier en wil dat zo houden.’’

,,De publieke opinie staat onder druk, ja. Maar dat komt ook door onwetendheid. De Willems-Orde is een bijzondere onderscheiding. Als je een strafblad hebt, krijg je geen lintje. Maar als je een strafblad hebt met een straf die minder is dan een jaar cel kun je wel een militaire held zijn. Het gaat om de dappere daad in de strijd. Een held hoeft geen heilige te zijn.’’

,,Dat speel dus helemaal niet. Gijs Tuinman is ook alleen op zijn eigen dappere daden beoordeeld. Net als bij Marco is toen alleen gekeken of hij alle regels van het gevecht netjes heeft nageleefd. Dat er nu drie ridders zijn komt omdat er wel een strijd moet zijn waarin iets dappers wordt gedaan. Dat is tot Irak en Afghanistan zestig jaar niet zo geweest.’’

,,Zeker. Dat mensen worden geëerd voor hun dappere daad is goed voor het vakmanschap van de militairen. Dan zien ze dat een dappere daad wordt onderkend. En de meeste militairen vinden het ook wel mooi om te laten zien op hun uniform.’’