Maxima en robot Leonali maken zich zorgen over de brexit
Brengt de brexit schade toe aan de wetenschap? Deze brandende vraag stond vanmiddag centraal bij een werkbezoek van koningin Máxima aan de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).
De ontvangst laat geen twijfel over. Koningin Máxima betreedt in het Trippenhuis aan de Kloveniersburgwal in Amsterdam een bolwerk van de wetenschap. Robot Leonali heet de vorstin welkom op de KNAW. Waar wetenschappers, onder wie Albert Einstein, de traptreden hebben betreden en uitgesleten, is het nu de beurt aan een robot. Koningin en robot gaan in gesprek over de internationale uitwisseling van kennis en samenwerking. De blikken computerstem van de een maakt de stem van de ander nog charmanter.
Brexit
Maar Leolani slaat de spijker op zijn robots wel meteen op zijn kop. De koningin bezoekt de KNAW voor een uitgebreid werkbezoek om er te worden bijgepraat over de gevolgen van de brexit voor wetenschappers en studenten aan beide kanten van het Kanaal. Kunnen universiteiten na een vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie nog samenwerken? En wat zijn de persoonlijke gevolgen voor professoren en studenten?
Voor een antwoord schuiven Nederlandse en Britse gesprekspartners aan, in twee rondetafelsessies. Eerst in een nieuwe, moderne vergaderzaal, daarna in het eeuwenoude hart van de KNAW, onder het goedkeurend oog van twee portretten van Ferdinand Bol , een oude meester uit de 17de eeuw.
Dr. Y. Kyratsis, bijzonder hoogleraar in Organisatietheorie, windt er geen doekjes om. De Brit is met zijn vrouw naar Nederland verhuisd om een einde te maken aan alle onzekerheid. ,,Wij voelen ons hier welkom. Er zijn goede universiteiten.’’ Charlotte Smedley, een Britse studente, is het voorbeeld van Kyratsis gevolgd. ,,Ik heb hier meer mogelijkheden om te studeren, om wetenschappelijk onderzoek te doen. Veel van mijn studerende vriendinnen willen ook naar Nederland komen’’, aldus Smedley. Zij stipt een groeiend probleem aan: als Europeanen vertrekken naar het vasteland, slaat dat gaten in Brits onderzoek.
Sir Venki Ramakrishnan, president van de Royal Society, de Britse evenknie van de KNAW, onderstreept de onvrede van de Britse wetenschap over de brexit en de aanhoudende onduidelijkheid erover, met een ‘dodelijk’ cijfer. ,,Vijfennegentig procent van de Britse wetenschappers zijn voor remain, voor een blijvend lidmaatschap van de Europese Unie’’, aldus Ramakrishnan. Hij noemt de Britse houding jegens Europa schizofreen. ,,De afstand van het Verenigd Koninkrijk met Europa wordt groter. Er ontstaat een gevaarlijke tweedeling tussen Europeanen. Er is meer ‘go home’ te horen.’’
Britse studenten zijn ook niet meer zeker van hun positie op de Europese arbeidsmarkt als de brexit een feit wordt. En wat te denken van het reizen over en weer. Het automatische visumbeleid, ook voor wetenschappers en studenten, zal verdwijnen. Komt er een straffer visabeleid dat de contacten zal belemmeren?
Grote zorgen
Britse wetenschappers maken zich ook grote zorgen over hun fondsen voor onderzoek. Groot-Brittannië en Nederland zijn grootgebruikers uit de Europese potten voor wetenschap. Britse universiteiten willen niet te afhankelijk worden van private sponsors als Google of Microsoft. Zij jagen altijd en overal op informatie en op goede mensen. Sommige Nederlandse wetenschappers daarentegen rekenen zich al rijk. Minder EU-geld voor Brits onderzoek kan mogelijk leiden tot meer geld voor Nederlands onderzoek.
Alle gasten aan tafel zijn het erover eens dat een blijvend lidmaatschap van de Britten aan Europees wetenschappelijk onderzoek – voortzetting van de huidige situatie – het beste is. ,,Onze banden zijn ook zo vergroeid met elkaar, die zijn lastig te scheiden, te ontwarren’’, zegt Richard Catlow, Foreign Secretary van de Royal Society.
Sir Venki Ramakrishnan waarschuwt vooral voor de ‘gap’, de kloof tussen de oude en de nieuwe situatie bij een brexit. ,,Onze regering verzekert ons dat we lid blijven van Horizon Europe, het onderzoeksprogramma van de EU. Dat loopt tot en met 2020 en moet daarna worden verlengd. Minister Chris Skidmore verzekert ons dat het VK er lid van blijft, ook na 2020’’, aldus Sir Venki. Mocht dat gebeuren, is dat de beste garantie voor zekerheid en stabiliteit, twee factoren waarbij niet alleen de economie maar ook de wetenschap wel vaart.
Wetenschap moet bruggen slaan
Iedereen aan tafel is het er ook over eens dat de band tussen het VK en Nederland wel tegen een stootje kan. ,,Onze relatie is de beste in Europa, we kunnen bogen op een lange traditie’’, zegt professor Wim van Saarloos, president van de KNAW. ,,De wetenschap heeft ook altijd bruggen geslagen.’’
De positieve grondhouding van iedereen aan tafel is ook koningin Máxima niet ontgaan. Britse en Nederlandse wetenschappers doen er in overleg alles aan om de schade te beperken. Zij hebben een hekel aan te veel (politiek) negativisme, aan het slaan van grenzen, zeker op wetenschappelijk gebied. Wetenschappers hebben niets met grenzen, hun blik reikt altijd tot ver in de horizon.
De les van Máxima’s werkbezoek? De wetenschap kan tegen een stootje, is weerbaar en laat zich niet ketenen. Maar aan lijfsbehoud, vooral in onzekere tijden van brexit, moet keihard worden gewerkt. Bij het vertrek uit het Trippenhuis zit Leonali al lang in de koffer. Robots hebben beduidend minder uithoudingsvermogen dan een leergierige vorstin en gedreven wetenschappers en studenten.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
autotest
Zo gaat de Renault Espace met zijn tijd mee: van MPV naar SUV
-
PREMIUM
Dit verjaardagsliedje mag niet meer gezongen worden, vindt actiegroep: 'Kwetsend en racistisch’
Het verjaardagslied ‘Hanky panky Shanghai’ moet verbannen worden van scholen, kinderdagverblijven, uit de hele maatschappij. Het lied is racistisch, kwetsend voor mensen met een Aziatisch uiterlijk, vindt Asian Raisins. Die anti-racismeorganisatie is een campagne tegen het lied begonnen.Nijmegen -
PREMIUM
Filosoof over de kunst van het uitstellen: ‘Doe nooit een taak die morgen verdwenen kan zijn’
De meeste mensen stellen dat wat ze moeten doen uit en voelen zich daar dan schuldig over. Vooral niet doen, legt filosoof John Perry uit aan journalist en notoire uitsteller Saskia Smith. Een gestructureerde uitsteller krijgt volgens hem juist een heleboel voor elkaar omdat ze die andere dingen niet doen. -
PREMIUMColumn
Wat die kakkers bedoelden, is dat ze een vreselijke hekel aan buitenlanders hebben
Özcan Akyol schrijft drie keer per week over wat hem bezighoudt. -
PREMIUM
Vermiste Frans (71) compleet van slag door ernstige ziekte zwager: ‘Hij had al bloemen gekocht, met een kaartje ‘gecondoleerd’ eraan’
De verstandelijk beperkte Frans Udink (71) uit Velp is sinds een week vermist. Waarschijnlijk is hij in de trein richting Oberhausen gestapt. Sindsdien ontbreekt elk spoor van hem. Zijn broer Bennie vreest het ergste.Velp, Arnhem
-
Moeder schrijft op Facebook dat ze maar één broek heeft; van de lieve reacties had ze niet durven dromen
Alphen aan den Rijn -
-
-
PREMIUMkinderrechters
‘Tegen vechtscheidende ouders moet vaker gezegd worden: kappen nou, je zit je kind kapot te maken’
Ze krijgen al jaren de meest schrijnende vechtscheidingen voor hun neus en moeten aanzien hoe kinderen daaronder lijden. Kinderrechters Peter Björn Martens en Marjolein Rietbergen willen ouders een spiegel voorhouden en leggen uit waarom. ,,De vader en moeder huilden toen ze hoorden wat hun dochter had gezegd.” -
PREMIUMGeldvraag
Banken vragen geld voor betaalrekening, maar bieden nauwelijks spaarrente: zo zit het
Elke maand gaan er een paar euro’s naar je bank voor het gebruik van een betaalrekening. Op jaarbasis kan dat best aantikken. ‘Waarom zijn de kosten van mijn bankrekening zo hoog’, vraagt lezer Jos Couwenberg zich af. In deze rubriek leggen we elke week een lezersvraag over geld voor aan een deskundige.