Maxima en robot Leonali maken zich zorgen over de brexit
Brengt de brexit schade toe aan de wetenschap? Deze brandende vraag stond vanmiddag centraal bij een werkbezoek van koningin Máxima aan de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).
De ontvangst laat geen twijfel over. Koningin Máxima betreedt in het Trippenhuis aan de Kloveniersburgwal in Amsterdam een bolwerk van de wetenschap. Robot Leonali heet de vorstin welkom op de KNAW. Waar wetenschappers, onder wie Albert Einstein, de traptreden hebben betreden en uitgesleten, is het nu de beurt aan een robot. Koningin en robot gaan in gesprek over de internationale uitwisseling van kennis en samenwerking. De blikken computerstem van de een maakt de stem van de ander nog charmanter.
Brexit
Maar Leolani slaat de spijker op zijn robots wel meteen op zijn kop. De koningin bezoekt de KNAW voor een uitgebreid werkbezoek om er te worden bijgepraat over de gevolgen van de brexit voor wetenschappers en studenten aan beide kanten van het Kanaal. Kunnen universiteiten na een vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie nog samenwerken? En wat zijn de persoonlijke gevolgen voor professoren en studenten?
Voor een antwoord schuiven Nederlandse en Britse gesprekspartners aan, in twee rondetafelsessies. Eerst in een nieuwe, moderne vergaderzaal, daarna in het eeuwenoude hart van de KNAW, onder het goedkeurend oog van twee portretten van Ferdinand Bol , een oude meester uit de 17de eeuw.
Dr. Y. Kyratsis, bijzonder hoogleraar in Organisatietheorie, windt er geen doekjes om. De Brit is met zijn vrouw naar Nederland verhuisd om een einde te maken aan alle onzekerheid. ,,Wij voelen ons hier welkom. Er zijn goede universiteiten.’’ Charlotte Smedley, een Britse studente, is het voorbeeld van Kyratsis gevolgd. ,,Ik heb hier meer mogelijkheden om te studeren, om wetenschappelijk onderzoek te doen. Veel van mijn studerende vriendinnen willen ook naar Nederland komen’’, aldus Smedley. Zij stipt een groeiend probleem aan: als Europeanen vertrekken naar het vasteland, slaat dat gaten in Brits onderzoek.
Sir Venki Ramakrishnan, president van de Royal Society, de Britse evenknie van de KNAW, onderstreept de onvrede van de Britse wetenschap over de brexit en de aanhoudende onduidelijkheid erover, met een ‘dodelijk’ cijfer. ,,Vijfennegentig procent van de Britse wetenschappers zijn voor remain, voor een blijvend lidmaatschap van de Europese Unie’’, aldus Ramakrishnan. Hij noemt de Britse houding jegens Europa schizofreen. ,,De afstand van het Verenigd Koninkrijk met Europa wordt groter. Er ontstaat een gevaarlijke tweedeling tussen Europeanen. Er is meer ‘go home’ te horen.’’
Britse studenten zijn ook niet meer zeker van hun positie op de Europese arbeidsmarkt als de brexit een feit wordt. En wat te denken van het reizen over en weer. Het automatische visumbeleid, ook voor wetenschappers en studenten, zal verdwijnen. Komt er een straffer visabeleid dat de contacten zal belemmeren?
Grote zorgen
Britse wetenschappers maken zich ook grote zorgen over hun fondsen voor onderzoek. Groot-Brittannië en Nederland zijn grootgebruikers uit de Europese potten voor wetenschap. Britse universiteiten willen niet te afhankelijk worden van private sponsors als Google of Microsoft. Zij jagen altijd en overal op informatie en op goede mensen. Sommige Nederlandse wetenschappers daarentegen rekenen zich al rijk. Minder EU-geld voor Brits onderzoek kan mogelijk leiden tot meer geld voor Nederlands onderzoek.
Alle gasten aan tafel zijn het erover eens dat een blijvend lidmaatschap van de Britten aan Europees wetenschappelijk onderzoek – voortzetting van de huidige situatie – het beste is. ,,Onze banden zijn ook zo vergroeid met elkaar, die zijn lastig te scheiden, te ontwarren’’, zegt Richard Catlow, Foreign Secretary van de Royal Society.
Sir Venki Ramakrishnan waarschuwt vooral voor de ‘gap’, de kloof tussen de oude en de nieuwe situatie bij een brexit. ,,Onze regering verzekert ons dat we lid blijven van Horizon Europe, het onderzoeksprogramma van de EU. Dat loopt tot en met 2020 en moet daarna worden verlengd. Minister Chris Skidmore verzekert ons dat het VK er lid van blijft, ook na 2020’’, aldus Sir Venki. Mocht dat gebeuren, is dat de beste garantie voor zekerheid en stabiliteit, twee factoren waarbij niet alleen de economie maar ook de wetenschap wel vaart.
Wetenschap moet bruggen slaan
Iedereen aan tafel is het er ook over eens dat de band tussen het VK en Nederland wel tegen een stootje kan. ,,Onze relatie is de beste in Europa, we kunnen bogen op een lange traditie’’, zegt professor Wim van Saarloos, president van de KNAW. ,,De wetenschap heeft ook altijd bruggen geslagen.’’
De positieve grondhouding van iedereen aan tafel is ook koningin Máxima niet ontgaan. Britse en Nederlandse wetenschappers doen er in overleg alles aan om de schade te beperken. Zij hebben een hekel aan te veel (politiek) negativisme, aan het slaan van grenzen, zeker op wetenschappelijk gebied. Wetenschappers hebben niets met grenzen, hun blik reikt altijd tot ver in de horizon.
De les van Máxima’s werkbezoek? De wetenschap kan tegen een stootje, is weerbaar en laat zich niet ketenen. Maar aan lijfsbehoud, vooral in onzekere tijden van brexit, moet keihard worden gewerkt. Bij het vertrek uit het Trippenhuis zit Leonali al lang in de koffer. Robots hebben beduidend minder uithoudingsvermogen dan een leergierige vorstin en gedreven wetenschappers en studenten.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Samir zat maanden vast, nu wast hij de auto van Wendy van Dijk: 'Dacht dat ik stoer was’
Hij zat in de gevangenis met de grootste criminelen van het land, brak in bij meerdere huizen en kreeg na tweeënhalf jaar achter de tralies direct van zijn ‘vrienden’ de vraag of hij wéér 20.000 euro uit een woning wilde halen. Deze lokroep wist Samir Rahbi (30) te weerstaan en belandde door de steun van zijn familie op het rechte pad. ,,Het snelle geld lijkt verleidelijk, maar het brengt alleen maar ellende.” -
Tot drie weken quarantaine na contact met apenpokken-patiënt, adviseert GGD
De GGD vraagt mensen die contact hebben gehad met of in de buurt zijn geweest van iemand die positief testte op het apenpokkenvirus om tot drie weken in quarantaine te gaan. Het gaat om een voorzorgsmaatregel, benadrukt een woordvoerder van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), omdat er nog veel onduidelijk is over het virus. -
FNV dreigt met acties op Schiphol vanaf 1 juni om hoge werkdruk: ‘Personeelsleden vallen letterlijk om’
De FNV dreigt met grootschalige acties op Schiphol omdat de werkdruk op de luchthaven veel te hoog blijft voor onder meer beveiligers en afhandelaars van bagage. De vakbond wil dat er voor 1 juni een akkoord is met de luchthaven over het verlichten van de werkomstandigheden. ,,We gaan een hele zware zomer tegemoet.” -
Hoeveel minuten pauze mag je nemen op een werkdag?
Even een rondje wandelen, een broodje eten of snel het nieuws checken op je telefoon; werknemers hebben recht op pauze, maar hoe zit het precies? Mag je zomaar pauze nemen en krijg je dan doorbetaald? Experts beantwoorden zes veelgestelde vragen over het recht op pauze. -
PREMIUMVijf vragen
Waarom sommige mensen grof geld over hebben voor een digitaal eigendomsbewijs
Wereldwijd schaffen steeds meer mensen NFT's aan. Dit zijn unieke, digitale eigendomsbewijzen, vaak aangeschaft met cryptomunten. En ze zijn al lang veel meer dan kunstwerken of kattenplaatjes. Waarom zou je ze kopen en wat zijn de risico's? Vijf vragen over NFT’s.
-
met video
Opnieuw enorme drukte en lange wachttijden op Schiphol
Het is opnieuw erg druk op Schiphol. Volgens een woordvoerder zijn de rijen de hele dag langer doordat er minder beveiligingspersoneel is dan gepland. Schiphol noemt de ‘erg lange’ wachtrijen vervelend en vraagt begrip en geduld aan de reizigers. -
PREMIUM
Is een video echt of een deepfake? Zo kun je het zien
De politie zette er deze week een in om de dader van een cold case-moord op te sporen: een deepfake-video. Daarmee kun je mensen van alles laten zeggen of laten doen. Maar dat brengt risico’s met zich mee. Hoe herken je zulke nepfilmpjes? -
PREMIUM
Oekraïense Sofia kreeg een bomscherf in haar hoofd, in Nederland leert ze stap voor stap weer lopen
Bij een bombardement in Oekraïne raakt in april de 10-jarige Sofia uit dat land levensgevaarlijk gewond. Een bomscherf dringt tot 11 centimeter diep haar hersenen binnen. Maar ze overleeft. Het gaat zelfs redelijk, zeker sinds ze vorige week in revalidatiecentrum Roessingh mag revalideren. Waarschijnlijk komt het meisje er grotendeels bovenop.