Kanker door deo: overheid gaat strijd aan met misinformatie over producten

Kun je borstkanker krijgen van deodorant? Zit er echt asbest in tampons? Het zijn dit soort hardnekkige geruchten die ontkracht worden op de website Waarzitwatin.nl, een initiatief van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het ministerie van Volksgezondheid en VeiligheidNL.

Het internetportaal moet tegenwicht bieden aan de niet altijd even betrouwbare en objectieve informatie die rond kan slingeren op Facebook en zo de huiskamers van veel jonge ouders binnenkomt. Want zij zijn de belangrijkste doelgroep. 

,,Dat is een groep die zich geconfronteerd ziet met veel vragen waar ze zo snel geen antwoord op hebben”, zegt Joke Herremans, hoofd van de afdeling consumenten en productveiligheid bij het RIVM. ,,Zij willen hun kinderen beschermen en lezen verhalen op internet. Wij willen ze een plek bieden waar ze terechtkunnen voor objectieve informatie.’’

Opvallend genoeg was het er nog niet, een portaal met daarop een uitgebreide lijst van (op dit moment vijftig) producten, de chemische stoffen die het product bevat en de eventueel bijbehorende gevaren. Er kan ook gezocht worden op thema: zwangerschap, tuinieren of allergieën bijvoorbeeld.

Nu moet iedere bezorgde ouder zelf maar zien waar hij of zij de informatie opduikelt. Herremans: ,,Je ziet mede daardoor veel geruchten rondgaan. Of ze komen terecht op een website die is opgezet door de zeepfabrikanten. Waarbij ze zich afvragen of die informatie dan wel objectief is.’’ 

Het overheidsportaal biedt wél onafhankelijke, eerlijke informatie, stelt Herremans. Al beseft ze dat de tijd dat elke burger overheidsinfo automatisch voor zoete koek slikte, voorbij is. ,,We willen ook helemaal niet pretenderen dat we de absolute wijsheid in pacht hebben, of elke discussie ontkrachten. We laten zien wat we weten, op basis van de huidige stand van de wetenschap.’’

Als moeder van een zoontje van 4 een dochter van 7 jaar ziet de Amsterdamse Hetty Knottenbeld (35) op internet de wilde discussies over al dan niet gevaarlijke stoffen in producten regelmatig passeren. ,,Ik wil daar verder niets verkeerds over zeggen, want iedereen gaat op zijn eigen manier op zoek naar het beste voor zijn kinderen. Maar ik heb wel moeite met mensen die niet kritisch zijn op wat er geschreven wordt. Dan worden er artikelen gedeeld waarvan ik zeg: je ziet toch al aan de naam van de website dat de informatie niet betrouwbaar is? Ook zie je ouders die zo fel zijn in hun overtuigingen dat ze niet meer open lijken te staan voor andere meningen.’'

Zelf is Knottenbeld een tegenstander van plastic speelgoed. En ze is erg bezig met de zeep, shampoo en smeerseltjes waarmee de kinderhuidjes van haar kroost in aanraking komen. ,,Ik merkte dat ze een droge huid kregen als ik veel zeep gebruikte. En in shampoo zitten ook veel microplastics, die zijn slecht voor het milieu. Inmiddels gebruik ik amper nog zeep en was ik de haren van mijn kinderen nog maar één keer per week. Het is helemaal niet nodig om elke dag shampoo te gebruiken.”

Knottenbeld, in het dagelijks leven financieel controller, is zo geïnteresseerd geraakt in het onderwerp, dat ze plannen heeft zelf shampoo te maken, die 100 procent natuurlijk is. Daarvoor smelt ze Aleppo-olijfzeep (inderdaad, genoemd naar de Syrische stad) met warm water, die ze vervolgens aanlengt met etherische olie. ,,Ik vind het leuk zoiets te proberen en het is fijn dat er straks geen schadelijke stoffen in mijn shampoo zitten. Het kost meer tijd, maar dat vind ik geen probleem.”

Het is duidelijk: als jonge moeder kiest Knottenbeld haar eigen weg. ,,Ik neem zeker niet alles wat producenten vertellen, klakkeloos aan. Maar ik hoor bijvoorbeeld niet bij de ouders die hun kinderen niet vaccineren. Ik vertrouw op artsen en bijvoorbeeld ook op informatie van het RIVM. Om me heen zie ik sommige ouders daar een andere lijn in kiezen.”

Het nieuwe portaal waarzitwatin.nl, met informatie over chemische stoffen in producten, juicht Knottenbeld toe. ,,Als jonge ouder ben je op zoek naar echt betrouwbare informatie. Je krijg heel veel op je afgevuurd, van heel veel instanties. Soms is die informatie tegenstrijdig, soms ontbreekt er iets. Het is fijn als er een plek is waar het allemaal gebundeld staat.”