'Antisemitisme bedreigt ook onze rechtsstaat'

Hij keek meelevend naar de aanval op het joodse restaurant HaCarmel in Amsterdam in december. Gert-Jan Segers koppelt zulk antisemitisme aan 'de exodus van Joden uit Frankrijk'. Hij vreest dat zoiets hier ook kan gebeuren. De ChristenUnie-leider pleit daarom voor zwaardere straffen bij antisemitisch geweld of bedreigingen. Ook wil hij strengere straffen voor het bedreigen of mishandelen van afvallige moslims. ,,Wat we al langer in Egypte, Syrië en andere landen in het Midden-Oosten zien, vindt nu ook hier plaats. Die groepen staan onder druk.''

Maar daar hebben we het strafrecht toch voor?

,,Ja, maar als iemand slachtoffer wordt omdat hij jood is of ex-moslim, dan raakt dat de hele samenleving. Dan staat niet alleen zijn persoonlijke vrijheid en veiligheid onder druk, maar die van onze hele maatschappij. Namelijk het principe dat iedereen kan geloven wat hij wil en veilig is. Dat is fundamenteel voor onze rechtsstaat.''

Zo maakt u wel onderscheid tussen slachtoffers: de ene misdaad is erger dan de andere.

,,Ik maak vooral onderscheid tussen de motieven van de daders. Als er een ideologisch motief is, dan is het ook bedreigender voor een grotere groep. Wanneer iemand een ruit ingooit, hoeft niet iedereen daar bang naar te kijken. Maar als iemand het gemunt heeft op leiders van de joodse gemeenschap, moet een hele groep angstig over de schouder kijken. Door strenger op te treden, geven we ook een signaal dat de kleinste groep even belangrijk is als de overgrote meerderheid. Dat als jíj in de hoek komt te zitten waar de klappen vallen, wij evenzeer voor jou opkomen. Uiteindelijk vormt een aanval op de vrijheid van de meest kwetsbaren, een aanval op de vrijheid van ons allen.''

U verwacht ook dat imams en vooraanstaande moslims zich uitspreken tegen het lastigvallen van ex-moslims.

,,Het is bittere noodzaak dat ze opstaan en zich uitspreken. Dat geldt in dezelfde mate voor christenen die bijvoorbeeld gemengde gevoelens hebben over het homohuwelijk. Je standpunt daarover mag geen rol spelen in de vrijheid en veiligheid die we individuen gunnen. Dan moet je echt opstaan en zeggen: niet in mijn naam. Daarom zeg ik de islamitische leiders ook: dit antisemitisch denken komt bij jullie voor. Dit heeft blijkbaar een voedingsbodem, waardoor uiteindelijk tot daden wordt overgegaan. Zoals het bedreigen van ex-moslims die een andere koers in hun leven kiezen. Natuurlijk mag een moslim zeggen dat hij hoopt dat zijn kinderen moslim blijven. Maar er komt een moment dat iemand oud en wijs genoeg is om een eigen keuze te maken. Die vrijheid moet heilig zijn.''

De joodse gemeenschap voelde echter aanvankelijk weinig steun van de overheid na het incident in Amsterdam.

,,Dat kan wat mij betreft niet. Er is sprake van een exodus van joden uit Frankrijk, omdat ze zich onveilig voelen. Ook hier hoor ik geluiden dat joodse jongeren zeggen: onze toekomst is niet in Nederland. Dan breekt mijn hart. Het is echt mijn nachtmerrie dat zoiets hier ooit zou gebeuren. Enerzijds om historische redenen: we hebben een ereschuld aan de joodse gemeenschap. Maar het gaat dieper. Als zij vertrekken, gaat er iets verloren wat fundamenteel is voor een rechtsstaat, namelijk dat je pal staat voor de veiligheid en de vrijheid van de kleinste minderheid.''

Hoeveel zwaarder moeten die straffen gaan zijn?

,,Dat is invulling, maar ik heb het idee dat ik minister Grapperhaus van Justitie aan mijn zijde heb.''

Tot hoeveel zwaardere straffen moet dit gaan leiden?

,,We weten we dat er jaarlijks 100 tot 200 antisemitische incidenten zijn. Maar hoe erg ex-moslims worden getroffen, weten we nu onvoldoende. Registratie is daarom belangrijk.''

Verstoten worden is vaak ook een gevoel en lang niet altijd gevolg van strafbaar gedrag.

,,Natuurlijk, maar we kunnen ons wel uitspreken. Dan doe je ook iets aan het veiligheidsgevoel.''