Aantal autobranden stijgt explosief: dader vaak jeugdgroep

In 2018 zijn in Nederland voor 4.359 auto’s claims ingediend vanwege autobranden. Dat is een toename van 45 procent vergeleken met 2014. Toen bleef de teller nog steken op zo’n 3.000 claims. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Verbond van Verzekeraars die deze krant heeft opgevraagd.

In tien van de twaalf provincies nam het aantal claims voor het uitbranden van auto’s toe. In Utrecht steeg het aantal geclaimde autobranden met een derde: van 275 naar 367. In Groningen en Zeeland gingen volgens cijfers van de verzekeraars ruim een kwart meer auto’s in vlammen op. Overijssel heeft de meeste autobranden per inwoner. In die provincie werd op elke 2900 bewoners een claim ingediend.

_{Lees door onder de videostill}

Een mogelijke verklaring voor de toename is volgens criminoloog Anton van Wijk van Bureau Beke ‘copycat-gedrag’. ,,Jongeren zien het van elkaar of lezen erover en denken dan: wij gaan dat ook doen.’’ Volgens de veiligheidsexpert, die meerdere brandstichters interviewde, kan ook ‘de kick die de brandstichter eraan ontleend’ een rol spelen. ,,Zo’n auto staat in de fik, het komt in het nieuws, mensen pikken dat mede door social media heel snel op.’’ Voor de brandstichtende jongeren kan dat volgens Van Wijk ‘een manier zijn om zichzelf te profileren binnen de groep’.

Er zijn volgens hem twee type daders te onderscheiden. ,,Het ene type zijn jongeren die vaak in groepsverband grensoverschrijdend gedrag vertonen.’’ Of het om jeugdbendes gaat? ,,Ik zou het eerder jeugdgroepen noemen.’’

Het andere type zijn volgens Van Wijk ‘de pyromanen’, die hij omschrijft als ‘mannen die alleen auto’s in brand steken en dat vaak gedurende een bepaalde periode doen’. ,,Die mannen opereren vaak alleen en nemen een sociaal zwakke positie in. Het zijn een beetje de kneusjes die buiten de boot vallen en door middel van brand stichten hun frustratie botvieren.’’ Kenmerken van de zogenoemde ‘seriebrandstichters’ zijn volgens hem ‘het introverte karakter en de rol van drank’. ,,Zij voelen zich vaak niet prettig, drinken veel en gaan dan onder invloed van drank brandstichten.’’

_{Lees door onder de foto}

Het in de fik steken van een auto kan volgens Van Wijk ook ‘een manier zijn om aandacht te vragen’. ,,Sommige brandstichters keren terug naar de plek, gaan bij de brand kijken en zoeken ook terug hoe er over de brand is bericht.’’

Vermoedelijk is het totaal aantal auto’s dat in Nederland is uitgebrand nog hoger, want niet alle autobezitters zijn voor brand verzekerd. ,,In Nederland heeft zo’n 70 procent van de autobezitters een allrisk of uitgebreide wa-verzekering, waar brand onder valt,’’ verklaart Van Elferen. ,,Ongeveer 30 procent heeft zijn auto alleen wa-verzekerd, voor schade die je toebrengt aan anderen. Als die auto’s uitbranden, zien wij de claims niet terug.’’

Klik op de kaart om te zien of er in jouw provincie relatief veel of weinig autobranden worden geclaimd per inwoner. En kijk ook of er sprake is van een toename of een afname ten opzichte van 2017.