Voor een lokale tropische dag moet het op een officieel weerstation van het KNMI ergens in Nederland 30 graden of meer worden. Vorig jaar werd pas op 24 juni de eerste lokale tropische dag gemeten. De laatste keer dat de temperatuur steeg naar meer dan 30 graden was op Prinsjesdag (15 september) 2020. In grote delen van het land werd het toen 30-33 graden. ,,Na 274 dagen is het dus weer tropisch warm in ons land. Van een officiële tropische dag is vandaag nog geen sprake, want in De Bilt werd het tot dusver maximaal 27,5 graden", aldus Johnny Willemsen van Weerplaza.

Die welhaast tropische hitte zorgt niet alleen voor vertier, maar ook voor problemen. Reden voor Rijkswaterstaat om het hitteprotocol uit de kast te halen en gestrande automobilisten direct te hulp te schieten. Wie de zon ingaat, doet er goed aan flink te smeren en genoeg te drinken.

Wie met pech langs de weg komt te staan, staat naast zijn auto in de fakkelende zon of zit (zonder airco) in een zinderde oven. Het hitteprotocol trad daarom om 10.00 uur vanochtend in werking en de wegbeheerder zorgt ervoor dat pechvogels zo snel mogelijk door een berger naar een veilige locatie, zoals een tankstation of parkeerplaats, worden gebracht of gesleept.

De maatregel geldt voor alle provincies waar het naar verwachting 30 graden, of warmer, lijkt te worden. Alleen Groningen, Friesland en Drenthe vallen daar buiten. Rijkswaterstaat raadt het weggebruikers aan om zich goed op de warmte voor te bereiden. Neem voldoende drinkwater mee en leg een paraplu in de auto, klinkt het waarschuwend. Die laatste kan bij pech als parasol dienen.

Door de warmte steekt de komende dagen ook een ander risico de kop op. Het gebrek aan wind zorgt ervoor dat verontreinigende stoffen, zoals fijnstof en uitlaatgassen, zich in de lucht ophopen. De felle zon zet die om in ozon, met smog tot gevolg. Volgens het RIVM is de luchtkwaliteit in de middag en avond het slechts. Wie er gevoelig voor is - mensen met long- of luchtwegklachten - wordt geadviseerd om binnen te blijven.

Zwemmers krijgen vandaag de waarschuwing om alleen in goedgekeurd natuurwater de duiken. Op een aantal plekken is de giftige blauwalg al opgedoken en ook botulisme ontwikkelt zich snel bij hoge temperaturen, waarschuwen Rijkswaterstaat en de waterschappen. Op zwemwater.nl zijn honderden zwemlocaties in het hele land te vinden, die regelmatig door de waterbeheerders worden gecontroleerd.

Blauwalg en botulisme worden veroorzaakt door bacteriën, die harder groeien naarmate het water opwarmt. Mensen kunnen erg ziek worden als ze in aanraking komen met deze bacteriën. Ook honden moeten niet in verontreinigd water zwemmen, waarschuwen de beheerders. Ook wordt erop gewezen dat zwemmen in grote rivieren en bij sluizen en havens verboden is. Dat is gevaarlijk en kan je een boete van 150 euro opleveren.

Blauwalg en drukke vaarroutes zijn niet de enige problemen bij het zwemmen. Reddingsbrigade Nederland zegt dat mensen ook moeten oppassen voor zwemwater dat te koud is. ,,Bij een watertemperatuur van 14 graden ligt onderkoeling op de loer’’, klinkt het waarschuwend. ,,Het water is heerlijk om te plonzen, spetteren en af te koelen, maar diep het water in gaan is af te raden. Dan kunnen na enige tijd krampen optreden.’’

De warmte blijft vandaag lang hangen, weten de deskundigen van Weerplaza. Volgens de weervorsers steekt pas later in de dag aan de kust een beetje zeewind op. Na middernacht koelt het uiteindelijk af naar een graad of 18 á 19. Morgen doet de zon zijn kunstje nog een keer dunnetjes over en wordt het in het hele land opnieuw tropisch. Het warmst is het in het oosten. Later op de dag bestaat er kans op een fikse onweersbui.

Zonliefhebbers opgelet! Hoe verleidelijk het ook is om vol in de zon te gaan liggen het KNMI waarschuwt voor de kracht van de koperen ploert. Op zijn hoogste punt kan de zonkracht een sterkte van 7 of hoger bereiken. Een groot risico op verbranding. Gedurende de zomer houdt de zon overdag lang zijn sterkte, waardoor het beter is om vroeg of pas later de dag van de zon te genieten. Goed insmeren is sowieso het devies.

Het is haast ondenkbaar, maar wie in de hitte de sportieveling uit wil hangen doet er ook goed aan maatregelen te treffen. Ten eerste: ga vroeg rennen of fietsen! Eigenwijs? Hou dan in elk geval jezelf goed in de gaten. Voel je je niet lekker, stop dan. Door de warmte zweet je meer dan anders en verlies je veel vocht, dus drink voldoende. Ook na afloop van je rondje. En laat dat hippe zwarte shirtje thuis en trek iets lichts aan. Oh ja... smeren!