Oud-rechter helpt Brabanders met moeilijke WMO-kwesties: 'Gemeenten zien mij liever gaan dan komen'

Officieel is Bert van 't Laar (72) uit Halsteren sinds mei 2015 met pensioen. Daarvan is echter weinig te merken. Sinds de oud-bestuursrechter zich per diezelfde datum heeft verbonden aan de Katholieke Bond voor Ouderen (KBO) Brabant, als juridisch medewerker op het gebied van WMO-zaken, heeft hij meer dan 200 aanvragen of bezwaarschriften geschreven aan 33 gemeenten. ,,Ik heb er een dagtaak aan.''

Hij kan zich inmiddels een expert noemen op het gebied van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Of het nu gaat om woningaanpassingen (zoals een traplift of inloopdouche), individuele of groepsbegeleiding voor beginnend dementerenden, scootmobiels of om vervoer en kilometervergoedingen. Van 't Laar heeft heel veel mensen in de provincie Noord-Brabant, die moeite hebben met de hoeveelheid hulp of geld die ze van hun gemeente krijgen, juridisch bijgestaan. ,,Iedereen die zich bij de KBO daarvoor aanmeldt, wordt kosteloos geholpen. Mijn kosten voor de procesgang worden vergoed, doordat de gemeente wordt veroordeeld tot het betalen van de proceskosten. Verlies ik, dan krijg ik niets. It's all in the game. Tot tot nu toe heb ik bijna geen enkele zaak verloren. Slechts in een zaak, van de ongeveer veertig zaken die bij de rechtbank zijn voorgekomen, loopt er hoger beroep.''

De bulk van zijn zaken draait om huishoudelijke hulp. Doordat er in 2015 een fikse bezuiniging vanuit het Rijk is opgelegd, hebben veel gemeenten het bestaande systeem omgegooid. Waar eerst het aantal uur hulp waarop iemand recht heeft werd aangegeven, geldt nu het criterium 'schoon en leefbaar'. De thuiszorgorganisatie bepaalt per cliënt in hoeveel uur zijn of haar onderkomen wordt gekuist. Toen is de ellende volgens Van 't Laar begonnen. ,,Vele thuiszorgers zijn ontslagen, organisaties failliet gegaan. Het Rijk heeft uiteindelijk de bezuinigingen fors verzacht, maar een fiks aantal gemeenten houdt vast aan het principe 'schoon en leefbaar'.''

Een terminologie die volgens Van 't Laar misleidend is. Want waar mensen in de oude situatie bijvoorbeeld vier uur hulp krijgen, zijn dat er nu nog twee. En in die tijd moet hetzelfde gebeuren. ,,Als ze gewoon hadden gezegd dat het om een bezuiniging ging, dan had je dat kunnen uitleggen. Nu voelen mensen zich misleid. Er zijn heel veel mensen die niet krijgen waarop ze aanspraak denken te maken.''

Op dit moment voert Van 't Laar namens vier vrouwen strijd tegen de gemeente Bergen op Zoom over de hoeveelheid huishoudelijke hulp waarop zij recht hebben. Dat roept bij de Halsternaar dubbele gevoelens op. Omdat hij bijna tien jaar voorzitter van de bezwarencommissie voor sociale aangelegenheden was van de gemeenten Bergen op Zoom, Woensdrecht en Steenbergen. ,,Een functie die ik heb neergelegd toen ik bij de KBO begon, omdat je dit niet kunt combineren. Maar het is wel raar omdat je al die mensen op het gemeentehuis kent.''

Het feit dat de voormalig rechter nagenoeg alle zaken die hij heeft aangespannen heeft gewonnen, maakt hem niet echt populair in Noord-Brabant. ,,Veel gemeenten zien me liever gaan dan komen. Maar vaak worden zaken in der minne geschikt. Onlangs hebben we met de gemeente Rucphen een akkoord gesloten over elf bezwaarschriften.''

Van 't Laar waakt overigens voor te veel optimisme als het gaat om zijn steun. Vooraf wordt wel een inschatting gemaakt of het indienen van een bezwaarschrift of een procesgang kans van slagen heeft. ,,Als een arts vaststelt dat iemand niet slecht genoeg ter been is om aanspraak te maken op een traplift, dan heeft het geen zin hier een zaak van te maken. Dus ja, ik moet wel eens mensen teleurstellen.''

De 72-jarige is vooralsnog een eenpitter en blijft het werk doen 'zolang het leuk is'. ,,Ik heb geprobeerd er een collega bij te krijgen, maar dat is niet gelukt. Mensen zien op tegen het tijdsbeslag. Veel mensen willen iets anders doen met hun vrije tijd als ze gepensioneerd zijn. Maar ik vind het geweldig om te doen.''