Hendrik schreef het verhaal dat zijn vader nooit vertelde
InterviewBERGEN OP ZOOM - Zwijgen. Er nooit over willen of kunnen praten. Veel mensen die de ellende van de Tweede Wereldoorlog aan den lijve ondervonden pakten erna hun leven op. En keken nooit meer om.
Jan van de KasteeleBron:BN DeStem
Toch voelden hun kinderen dat er iets speelde, dat er achter die vrolijke façade van vader of moeder onnoemelijk leed verscholen zat. ,,Maar de blik was naar binnen gericht.” Hendrik Boot, bekend kunstenaar in Bergen op Zoom, is opgelucht. Na vijftien jaar is zijn levenswerk voltooid. Hij schreef het verhaal dat zijn vader nooit vertelde. Een boek van ruim vierhonderd pagina’s. ′Scheepsrampen en Jappenkampen′. Met zo′n gedetailleerd verhaal dat het de lezer kippenvel bezorgt.
Niet naar vragen
Je ging niet wroeten in de oorlogsellende
Hendrik Boot
,,En hij was niet de enige die niks vertelde, dat deden ze na de oorlog bijna allemaal, dat was de rode draad.” Natuurlijk waren er momenten in gezin Boot dat de Tweede Wereldoorlog ter sprake kwam. Maar van jongs af aan was het Hendrik duidelijk: niet verder vragen. ,,Eén keer heeft hij zijn verhaal verteld. Niet aan ons, maar aan een journalist. Maar dat was slechts een hele korte opsomming weet ik nu na al mijn onderzoek.”
Nadere toelichting bleef uit, een gesprek over wat zijn vader had meegemaakt was onmogelijk. Al had die na de oorlog last van malaria-aanvallen, van rugklachten. ,,Ik kreeg ook wel eens boeken van hem. Over bijvoorbeeld de Jappenkampen. Dan zat er een briefje in. Geschreven door mijn moeder: Pa zegt dat het in het echt nog veel erger was.” En als zijn vader op visite kwam werd er over koetjes en kalfjes gepraat. ,,Dan ging je niet zitten wroeten in de oorlogsellende.”
‘Zoveel ellende’
Hendrik Boot speurde jaren in archieven, las boeken, en puzzelde zo het leven van zijn vader bij elkaar. ,,Ik heb heel veel gelezen. Soms was het erg moeilijk. Zoveel ellende, ik heb dan ook niet alles opgeschreven, ik heb niet eens alles wat ik vond aan mijn vrouw verteld, zo gruwelijk was het.” Inmiddels is het boek uit, 250 exemplaren uitgegeven in eigen beheer. Dat ook die oorlog daar ver weg nu nog mensen bezighoudt merkt hij aan de reacties. ,,Er zijn mensen die het boek hebben maar zeggen: nu moet ik nog de moed opbrengen het te lezen.”
Het verhaal van Cor Boot (1919) begint in 1937. Hij is achttien en gaat varen als machinist. Al snel erna breekt de Tweede Wereldoorlog uit. Een Duitse onderzeeër torpedeert voor de kust van Liberia het schip waar de jonge Boot op werkt. De bemanning weet zich te redden in twee sloepen en bereikt na dagen land. Trekt dan weken door de Afrikaanse jungle, ziek en verzwakt, om uiteindelijk in Freetown aan te komen. ,,Dit is bij elkaar al genoeg om er een boek over te schrijven.”
Van kamp naar kamp
Hij woog nog maar veertig kilo
Hendrik Boot
Terug naar Nederland, waar de oorlog is uitgebroken, gaat niet. Boot stapt op een schip dat hem uiteindelijk naar Nederlands-Indië (Indonesië) brengt. Daar lijkt hij eventjes van oorlogsgeweld gespaard te blijven, maar al snel wordt het land door Japan bezet. Hij belandt in het ene na het andere kamp. ,,Moet je je voorstellen, iedereen die ook maar enigszins blank was kwam erin terecht, verbannen uit de samenleving, baan kwijt, geen geld.”
Maar, zegt zoon Hendrik: ,,Hij was een doorzetter, iemand met een sterke wil, een goede intuïtie. En hij had geluk.” Dat blijkt wel als Cor Boot op een transportschip, de Junyo Maru, wordt gezet om met duizenden anderen naar Sumatra te worden verscheept. Om er te gaan werken aan de Pakan Baroe spoorweg. Een Engelse onderzeeër torpedeert het overvolle schip. Ruim 5600 mensen komen om het leven, Cor dobbert twee dagen in zee voordat hij wordt opgepikt.
Veertig jaar zeeman
,,Slechts 870 opvarenden overleefden deze ramp.” Om vervolgens toch aan het werk te worden gezet aan de spoorweg. Slavenwerk. ,,Ze kregen veel te weinig te eten, moesten zwoegen onder de tropenzon op de evenaar, uiteindelijk hebben 96 mannen van het schip ook dat nog overleefd, hij was een van hen. Aan het einde van de oorlog woog hij nog veertig kilo.” De spoorlijn was gereed op 15 augustus 1945, de dag dat Japan capituleerde, maar werd nooit gebruikt.
Boot senior is in januari 1946 terug in Nederland en stapt in augustus van dat jaar weer aan boord van een schip om te gaan werken als machinist. ,,Veertig jaar was hij zeeman tot zijn pensioen.” Cor overlijdt uiteindelijk op 86-jarige leeftijd.
Vastenavend
Zoon Hendrik denkt er, als hij jong is, over om ook te gaan varen maar komt uiteindelijk in de techniek terecht. ,,Ik wilde eigenlijk wel naar de kunstacademie. Maar mijn vader zei: jongen, daar verdien je nog geen droog brood mee”. Als hts’er belandt Hendrik uiteindelijk in managementfuncties. Aan het eind van zijn loopbaan gooit hij het roer alsnog en doet wat zijn hart hem ingeeft. Hij volgt de Willem de Kooning Academie in Rotterdam, gaat lesgeven in tekenen en schilderen. Dat doet hij nog steeds, tenminste als er geen corona is, bijvoorbeeld bij BAS, de Bergse Actieve Senioren.
En hij schildert en tekent in zijn atelier aan de Dumontsdreef. Werkt met thema’s. Zoals de 3 A′s of de Bergse Vastenavend. Die schilderijen zijn zeer gewild en inmiddels goed bekend na de vele exposities die hij er mee hield. ,,Het triggert toch een bepaald gevoel bij mensen.” Door corona staat ook de Vastenavend onder druk. ,,Die werken worden nu allemaal collectors items”, lacht hij. Massaal verdringen Krabben zich op zijn doeken. Iets wat in de huidige tijd onvoorstelbaar is. ,,Komt dit ooit nog terug?”
Meer informatie boek-boot.nl
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.