Florian van Overveld (6) bungelt aan de vingers van Anton van Duinkerken op de Grote Markt van Bergen op Zoom © Tom Tacken/BD

Hangen aan Anton van Duinkerken: ‘Leuk, zo'n ventje met lak aan katholieke poëzie’

BERGEN OP ZOOM - Er bungelt een jongetje aan de vingers van Anton van Duinkerken. Da’s nou pech voor Studiekring Bergen op Zoom. Ik zou vandaag in de bibliotheek aanschuiven voor hun examentraining van middelbare scholieren. Maar dit is leuker, zo’n ventje met lak aan katholieke poëzie. Weet hij wel wie die meneer is? ,,Een koning. Toch?”

Tom Tacken 27-04-19, 09:08

Hij heet Florian van Overveld en is zes. Als zijn moeder op het terras van Grand Café De Bourgondiër zit, gaat hij altijd even aan Anton van Duinkerken hangen. Hij niet alleen. Het kolossale lijf van de grote literator kleurt bronsgroen, maar zijn vingers niet meer.

Wasserij Juliana parkeert

Kijk, Wasserij Juliana parkeert naast Anton van Duinkerken. Henk ten Horn komt twee keer in de week schoon linnengoed voor Hotel De Draak afleveren. Enig idee van wie dat standbeeld is, Henk? ,,Nooit op gelet.”

Komt Kimberley Schuurbiers aan met kleine Lievah in de buggy. ,,Dat is Anton van Duinkerken”, zegt ze. Maar ik heb haar wel door: ze keek snel naar beneden. Moet ze ook maar die dichtregels op de grond voorlezen: ‘Wanneer mijn werk gedaan zal zijn - mijn adem stil, mijn ogen dicht - geneest mij van de laatste pijn - dit nooit verloren vergezicht.’ Zware kost voor een alleenstaande mama als Kimberley. ,,Mensen lezen niet meer”, zegt ze. ,,Maar ik wil dat Lievah later gaat leren. Daar zet ik alles voor opzij.”

Lees hieronder verder

De vingers van het bronzen standbeeld van Anton van Duinkerken verraden op de Grote Markt van Bergen op Zoom intensief gebruik © Tom Tacken/BD

Ik moet nog naar de Studiekring om te zeggen dat het een ander stukje gaat worden. Jessie Matthijssen, docente Nederlands, heeft alle begrip. Tuurlijk weet zij dat Anton van Duinkerken een katholieke schrijver was. Maar bij haar leerlingen hoeft ze niet met hem aan te komen.

Hier in de bieb is sowieso geen boek of bundel van Anton van Duinkerken te vinden. Nell Koekkoek werkt er al achttien jaar. Nog nooit heeft iemand naar hem gevraagd. Terwijl er toch een bronzen kop van Anton aan de muur hangt.

Sokkel in Hilvarenbeek

In Hilvarenbeek, vertel ik Nell, staat er ook zo een naast de kiosk. Van Duinkerken kwam er graag een pint drinken met zijn vriend Jan Naaijkens. Die is deze week op honderdjarige leeftijd begraven. Van Duinkerken was pas 65 toen hij in 1968 krimpend van de pijn aan kanker ten onder ging. Op paaszaterdag krioelde het rondom zijn sokkel in Hilvarenbeek van de mountainbikers, die er net hun ‘Bike Challenge’ voor de kankerbestrijding op hadden zitten. Dat moet Van Duinkerken deugd hebben gedaan.

Terug naar Anton op de Grote Markt. Een oude dame achter een rollator nadert. ,,Jazeker ken ik hem: Willem Asselbergs.” Klopt: Anton van Duinkerken was het pseudoniem van prof. dr. W.J.M.A. Asselbergs. Maar dan zegt ze: ,,Ik ben in Nijmegen nog naar zijn uitvaart geweest. Samen met mijn moeder. Het was een groot man. ‘Daarom, mijnheer, noem ik mij katholiek’, dichtte hij tegen Mussert en zijn kliek van nationaal-socialisten.”

Lang leve Gerda Boudewijn! Op haar 92e heeft zij Anton van Duinkerken tot leven weten te wekken.

Florian van Overveld (6) bungelt aan de vingers van Anton van Duinkerken op de Grote Markt van Bergen op Zoom II © Tom Tacken/BD

Herinneringen aan Anton van Duinkerken

In Bergen op Zoom, waar Anton van Duinkerken als Willem Asselbergs in 1903 werd geboren, draagt een basisschool zijn naam. De zus van Florian van Overveld, die zo graag aan het standbeeld van Van Duinkerken gaat hangen, heeft als kleuter op die school gezeten. Maar ze heeft zich net als haar moeder nooit afgevraagd wie die Van Duinkerken eigenlijk was.

In Bergse carnavalskringen wordt de naam van Anton van Duinkerken nog hoog gehouden. Van Duinkerken was een pleitbezorger van de vastenavond. Hij schreef een essay met als titel ‘Verdediging van Carnaval’.

Van 1971 tot 1995 kende Veldhoven het Anton van Duinkerkencollege. De naam verdween bij de fusie waaruit het Sondervick College ontstond.

Van Duinkerken ontving de Constantijn Huygensprijs en de P.C. Hooft-prijs. Michel van der Plas schreef een biografie over hem, getiteld ‘Daarom, mijnheer, noem ik mij katholiek'.

In de oorlog zat hij, samen met veel andere intellectuelen en notabelen, als gijzelaar van de Duitsers in Sint-Michielsgestel opgesloten.