Zo voorkom je die irritante statische schok als je uit de auto stapt

Nu de temperatuur begint te dalen, treedt soms een vervelend fenomeen op: statische schokken. Deze energieontlading van een auto naar de mens, die vervolgens als geleider naar de aarde fungeert, is qua omvang vergelijkbaar met het vonkje van een elektrische aansteker. Onaangenaam en soms zelfs pijnlijk, maar in feite onschuldig.

Auto's zijn altijd elektrisch geladen, maar de kracht van de ontlading kan verschillen. Soms krijgt een auto door bepaalde weersomstandigheden zo weinig lading dat de stroom te zwak is om er iets van te voelen. Als het regent is de lucht bijvoorbeeld zo vochtig dat de energie meteen wordt afgevoerd. Koude lucht bevat daarentegen minder vocht, waardoor er meer wrijving ontstaat tussen de elektronen die overal op zitten.

Weinig mensen weten dat het hier gaat om een stroomstoot van wel vijf- tot tienduizend volt. Dat het vonkje onschadelijk is, komt door de korte periode waarin het lichaam wordt blootgesteld aan de stroomstoot.

Statische elektriciteit wordt veroorzaakt door het intensieve contact dat de auto tijdens het rijden maakt met stofdeeltjes en luchtmoleculen. Door deze botsing ontstaat wrijving, die zorgt voor een elektrische lading.

Deze lading kan gedeeltelijk wegvloeien, doordat de banden van de auto koolstof bevatten. Maar, hoe minder koolstof in de banden, des te slechter de geleiding. Dit kan ertoe leiden dat er spanning in de auto achterblijft, die pas wegstroomt wanneer de bestuurder contact maakt met de aarde. Bijvoorbeeld door z’n deur dicht te gooien.

Een tweede fenomeen dat tot schokkende resultaten kan leiden, is het ontstaan van elektriciteit door de bestuurder. Dit kan gebeuren door het schuiven van kleding over de kunststofbekleding van de autostoel. Niet de auto, maar de bestuurder is dan statisch geladen.

Wanneer deze bijvoorbeeld dikke rubberzolen onder zijn schoenen heeft, kan de energie niet of moeilijk wegstromen naar de aarde. Pas wanneer hij of zij de auto aanraakt, stroomt de energie weg, met een schok als gevolg.

Statische elektriciteit kan ook ontstaan tijdens het tanken. Bij het verplaatsen van vloeistoffen, bijvoorbeeld door de wrijving langs een slang, ontstaat statische lading.

Zo kan het gebeuren dat de tank statisch geladen wordt. Het ontstaan van statische elektriciteit is dus vaak te wijten aan een samenloop van omstandigheden. Te weinig koolstof in de banden, geen antistatische kunststof bekleding van de autostoelen of droge en koude weersomstandigheden.

Wil je niet geraakt worden door zo'n irritante stroomstoot, pak dan een stalen deel van het portier of een ander deel van de auto beet wanneer je uitstapt. Zodra je voet de grond raakt, wordt de spanning pijnloos afgevoerd en ben je niet langer statisch geladen.

Dit artikel verscheen eerder op deze site in 2020. Het artikel is geactualiseerd op 7 december 2022.