‘Black Box’ en snelheidsbegrenzer: dit zijn alle verplichte veiligheidssystemen in nieuwe auto’s

Veel moderne auto's zijn al voorzien van tal van veiligheidssystemen die moeten helpen om het aantal verkeersdoden in de EU drastisch te laten dalen. En het werkt, want de het aantal doden in het verkeer vertoont al jaren een dalende lijn. Maar het moet nog veiliger vindt de EU en daarom moeten nieuw ontwikkelde auto's, bestelwagens, vrachtwagens en bussen vanaf 6 juli voorzien zijn van een groot aantal nieuwe veiligheidssystemen, die vallen onder de noemer Advanced Driver Assistance Systems, oftewel ADAS. Vanaf 7 juli 2024 behoort het tot de verplichte uitrusting van alle voertuigen die op de Europese markt nieuw verkocht worden.

De meest controversiële is het zogeheten ISA-systeem, oftewel de Intelligent Speed Assistent. Daarbij gaat het om een rijhulpsysteem dat de bestuurder attent maakt op de toegestane maximumsnelheid via systemen als adaptieve cruise control, de navigatie en verkeersborden langs de weg  Dit gebeurt door een geluidssignaal en een knipperend symbool in het instrumentenpanel, of door middel van een (lichte) rem ingreep. Het systeem is weliswaar uit te schakelen, maar iedere keer dat de auto wordt gestart, is het weer actief.

Behalve deze ‘snelheidsbegrenzer staan in de EU-Verordening van eind 2019 nog een paar vrij ingrijpende systemen, waarvan de Event Data Recorder (EDR) de meest controversiële is. Het gaat hierbij om een gegevensrecorder voor incidenten - oftewel een ‘black box’. Dit systeem, dat overigens al in een aantal nieuwe auto's aanwezig is, bewaart gegevens van enkele seconden voor een ongeval, zoals snelheid, stuurstand en of de auto bijvoorbeeld zijn licht aan had. 

Hoewel alleen bij een ongeval de gegevens daadwerkelijk worden opgeslagen (de laatste dertig seconden voor de impact en tien seconden erna) en bijvoorbeeld gesprekken tussen de inzittenden niet, roept de maatregel veel privacyvragen op. De gegevens mogen alleen worden geraadpleegd door ‘nationale overheden’ en door de autofabrikanten zelf om onderzoek te doen naar de ongevalsoorzaak. Verzekeraars zouden er niet bij kunnen, verzekert de EU. Maar critici vrezen dat dit in de toekomst wel het geval zal zijn. 

Ook verplicht vanaf 6 juli in nieuwe auto's zijn verbeterde gordels, een achteruitrijcamera, een noodremsysteem, parkeersensoren, rijbaanassistentie, vermoeidheids- en smartphonegebruik-waarschuwingssystemen, een voorruit met veiligheidsglas om zwakke weggebruikers bij aanrijdingen te beschermen en voorbereidingen voor een alcoholslot. Voor een uitgebreide (video)-uitleg van alle moderne rijhulpsystemen door Autoweek klik je hier.

Verkeersveiligheidsorganisaties zijn blij met de nieuwe systemen. ,,Vorig jaar vielen er 582 doden in Nederland", zegt Rob Stomphorst, woordvoerder van Veilig Verkeer Nederland. ,,Dat zijn ieder jaar twee volle Boeings en het aantal ernstig gewonden komt jaarlijks boven de 21.000, het inwoneraantal van een klein dorp. ADAS-systemen kunnen daar naar onze mening een goede bijdrage aan leveren. Helaas weten we ook dat de Nederlander zo’n 14 jaar doet met zijn auto. Daarom pleiten wij voor subsidie op het inbouwen van ISA in oudere auto’s.

Ook de ANWB is voorstander. ,,Mits kopers van auto’s met deze systemen goede uitleg krijgen wanneer ze een auto kopen", aldus een woordvoerder. ,,Er komen steeds meer van dit soort systemen, waarbij sommige qua naam ook nog behoorlijk op elkaar lijken, maar functioneel fors kunnen verschillen waardoor je als consument door de bomen het bos niet meer ziet. ADAS maakt het autorijden weliswaar veiliger en comfortabeler, maar je moet wel goede voorlichting krijgen over de mogelijkheden en de beperkingen van het systeem. Kopers kunnen namelijk geneigd zijn om de systemen te overschatten.”

Volgens de Vereniging Zakelijke rijders werkt een aantal systemen niet feilloos. ,,Vaak is de infrastructuur hier debet aan", zegt directeur Mariska Hustings. ,,Het wegennet is nog niet gestructureerd genoeg om deze rijassistentiesystemen ten alle tijden te laten werken. Denk bijvoorbeeld aan rijbaanassistentie op een polderweg, door het ontbreken van rijstrookmarkering werkt het systeem niet voldoende. Maar we vinden verkeersveiligheid erg belangrijk en de ervaring leert dat zogeheten Advanced Driver Assistance Systems daaraan bijdragen.”

Bekijk hieronder onze video’s op het gebied van auto’s en mobiliteit: